ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Όταν πριν από περίπου 2.500 χρόνια οι μηχανικοί και οι στρατιώτες του Μεγάλου Αλεξάνδρου χάραζαν και κατασκεύαζαν τον μεγάλο δρόμο που ένωνε τη Δύση με την Ανατολή και οδηγούσε τον Ελληνα στρατηλάτη στα πέρατα του τότε γνωστού κόσμου, δεν φαντάζονταν ότι χιλιάδες χρόνια μετά η Εγνατία Οδός θα εξακολουθούσε να έχει την ίδια κεφαλαίωδη σημασία για τη ζωή των ανθρώπων. Τη στιγμή που σε παγκόσμια επίπεδο έχει αρχίσει να καλλιεργείται ένα κλίμα αισιοδοξίας όσον αφορά την πορεία των επενδύσεων στο real estate, η ελληνική κτηματαγορά καλπάζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα προς το «σημείο μηδέν». Εωλες, ακόμα και μετά τη λήψη των νέων μέτρων, θεωρούνται οι παραδοχές του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΠΣΑ) στο σκέλος των εσόδων, συνεπεία των αστάθμητων παραγόντων που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Η διαφαινόμενη αποκλιμάκωση της έντασης στα ανοικτά δημοσιονομικά «μέτωπα» της χώρας έχει αρχίσει να δίνει ανάσες και στο Χρηματιστήριο. Παρά το γεγονός ότι οι ισορροπίες εξακολουθούν να παραμένουν εύθραυστες, φαίνεται ότι το… ηθικό έχει ανέβει στο Χ.Α., που επιχειρεί να κλείσει την ψαλίδα των αποδόσεων έναντι των άλλων διεθνών αγορών. Η πρώτη δοκιμασία των αγορών για το φετινό έτος πέρασε. Οι ανησυχίες για την Ελλάδα υποχωρούν και οι φόβοι για μια σφιχτότερη κινεζική πολιτική άρχισαν να διαλύονται. Τρομοκρατημένοι για το ότι μπορεί να ακολουθήσει, οι άλλοτε ανυποχώρητοι ιδιοκτήτες καταστημάτων, ακόμη και στις καθιερωμένες εμπορικές «πιάτσες», αρχίζουν ο ένας μετά τον άλλον να μειώνουν τις απαιτήσεις τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι η δραματική πτώση της κατανάλωσης, που οδηγεί καθημερινά δεκάδες λιανέμπορους να κλείνουν τα μαγαζιά τους, έχει αρχίσει να επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό μέχρι και τις περιοχές υψηλής προβολής, όπως η Ερμού, το Κολωνάκι, η Γλυφάδα και η Κηφισιά. Σκηνικό αντίστοιχο με εκείνο που γνώρισε ο τομέας των τηλεπικοινωνιών πριν από μια πενταετία άρχισε πλέον να διαμορφώνεται στην αγορά ηλεκτρισμού, με το μονοπώλιο της ΔΕΗ να κλονίζεται και τους ιδιώτες παραγωγούς ή εμπόρους ρεύματος να διεκδικούν μερίδια από την «πίτα» της λιανικής πώλησης ρεύματος. Εμφύλιο πόλεμο ανάμεσα στους επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στην αιολική ενέργεια και σε εκείνους που επενδύουν στα φωτοβολταϊκά προξένησε η απόφαση του υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος, με την οποία μειώνονται οι τιμές με τις οποίες το σύστημα πληρώνει το «ηλιακό» ρεύμα. Η εδραίωση των ενεργειακών σχέσεων της χώρας μας με τη Ρωσία, δρόμο που φαίνεται ότι έχει αποφασίσει να ακολουθήσει η κυβέρνηση, συνδυάζεται και ενισχύεται από την προσπάθεια την οποία υπηρετεί επίμονα η κυπριακή κυβέρνηση για αναβάθμιση του γεωπολιτικού και ενεργειακού ρόλου της Κύπρου. Την αποτυχία εφαρμογής του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΠΣΑ), από τον πρώτο κιόλας μήνα εφαρμογής του, σηματοδοτεί η αδυναμία των ασφαλιστικών ταμείων να περιορίσουν δραστικά τις δαπάνες τους, παράλληλα με την προσπάθεια για βελτίωση των εσόδων. Η Ελλάδα βάζει στόχο να επενδύσει σημαντικά κεφάλαια τα επόμενα χρόνια στην πράσινη ανάπτυξη, εφαρμόζοντας ένα ευρύ πρόγραμμα συνεργασίας δημόσιου, ιδιωτικού τομέα και της Ε.Ε. Η πολιτική της Ρωσίας θεωρείται ο ακρογωνιαίος λίθος για τη διαμόρφωση της διεθνών γεωπολιτικών ισορροπιών και παίζει σημαντικό ρόλο για την Ευρώπη, η οποία σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από το ρωσικό φυσικό αέριο. Το σπορ της συλλογής αποδείξεων παρουσιάζεται ως μηχανισμός απονομής φορολογικής δικαιοσύνης, κατά την οποία όμως δεν τιμωρείται ο θύτης, αλλά το θύμα του. Σε μια ακραία αναλογία, θα ήταν σαν να τιμωρείται για έναν φόνο όχι ο δολοφόνος, αλλά ο φονευθείς (Αν και ποια παραπάνω τιμωρία μπορεί να επιβληθεί πέρα από τον ίδιο τον θάνατο; Η σκύλευση νεκρού;). Τον κίνδυνο να χαρακτηριστεί υπερβολικά ήπια και να απορριφθεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση, την ίδια στιγμή που στην Ελλάδα θα προκαλεί αναταράξεις στο εσωτερικό της κοινωνίας, αλλά και του κυβερνώντος κόμματος, αντιμετωπίζει η ασφαλιστική μεταρρύθμιση, πριν καλά καλά αρχίσει να γράφεται. Με περιθωριοποίηση από τον ευρωπαϊκό σχεδιασμό αερομεταφορών κινδυνεύει η Ελλάδα, η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει μπει ήδη στη μαύρη λίστα τόσο της Ευρωπαϊκής Ενωσης Ασφάλειας Πτήσεων (ΕΑΖΑ) όσο και του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO). Στο χρηματιστήριο, μέσω Ανώνυμης Εταιρείας Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας (ΑΕΕΑΠ), θα ενταχθούν τα «φιλέτα» των Ταμείων. Η αύξηση της παραγωγικότητας και η συγκράτηση των μισθών θεωρούνται απολύτως αναγκαίες συνθήκες από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για να επανακινηθεί η ανταγωνιστικότητα σε διεθνές επίπεδο, να διατηρηθεί η ανάπτυξη και να μειωθεί το τεράστιο εξωτερικό έλλειμμα της Ελλάδας. Ταυτόχρονα, τονίζεται η ανάγκη για αποτελεσματικότερο έλεγχο των δημοσιονομικών δαπανών, καθώς η δραματική αύξηση τους, κατά περίπου 9% του ΑΕΠ μεταξύ 2006 και 2009, θεωρείται η κύρια αιτία για την εκτόξευση του δημοσιονομικού ελλείμματος. Η εικόνα του αεικίνητου πρωθυπουργού που τρέχει από πρωτεύουσα σε πρωτεύουσα για να διασφαλίσει την ομαλή χρηματοδότηση της οικονομίας, ενώ στο εσωτερικό οι υπουργοί του παρακολουθούν απαθείς την κούρσα, πρέπει να αλλάξει. Η Ελλάδα μετά το φορολογικό νομοσχέδιο πρέπει να προχωρήσει στην ανάπτυξη… Το Ασφαλιστικό και η απελευθέρωση αγορών και επαγγελμάτων πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το καλοκαιρι… Ανγκελα Μέρκελ: «Η Γερμανία έχει κάποια αδύναμα πεδία και πρέπει να εργαστούμε για τη βελτίωσή τους. Όμως στα πεδία εκείνα που είμαστε ισχυροί, όπως οι εξαγωγές, δεν πρόκειται να παραιτηθούμε της ισχύος μας επειδή το ζητούν οι άλλοι». Ο ενορχηστρωτής του μεγαλύτερου σκανδάλου στην ιστορία των ΗΠΑ, Μπερνάρντ Μέιντοφ, ο οποίος βιώνει τώρα τη σκοτεινή πλευρά της ζωής πίσω από της φυλακής τα σίδερα, δέχθηκε πριν από λίγους μήνες επίθεση από συγκρατούμενό του. Όπως δημοσίευσε η «Wall Street Journal», τον Δεκέμβριο μεταφέρθηκε σε ιατρικό κέντρο χαμηλής ασφάλειας, καθώς βρέθηκε με σπασμένη μύτη, σπασμένα πλευρά και κοψίματα στο κεφάλι και το πρόσωπο. Κατά τα άλλα, για τα επόμενα 150 χρόνια, που είναι η ποινή φυλάκισης, θα συνεχίσει να περνά τα σαββατοκύριακα στη βιβλιοθήκη της φυλακής και να βλέπει ταινίες… Τέσσερις τράπεζες, η ελβετική UBS, η αμερικανική JP Morgan Chase και οι γερμανικές Deutsche Bank και Depfa, κατηγορούνται τώρα από ιταλικό δικαστήριο για απάτη, καθώς οι δικαστές κρίνουν ότι υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις για «μαγείρεμα», ανάλογο με το ελληνικό, όσον αφορά τη χρηματοδότηση της πόλης του Μιλάνου μέσα από την έκδοση ομολόγων το 2005. Αν ο «τσάρος» της οικονομίας Γιώργος Παπακωνσταντίνου αποφασίσει να κάνει μια βόλτα στα… μεγάλα δικηγορικά γραφεία του κέντρου της Αθήνας, θα διαπιστώσει αυτοστιγμεί ότι γίνεται χαμός. Βασικοί μέτοχοι εταιρειών αλλά και επενδυτές με μεγάλα χαρτοφυλάκια «περιμένουν στην ουρά» για να φύγουν από τη χώρα, αναζητώντας άλλη… φορολογική πατρίδα. Μόνο ένα δικηγορικό γραφείο έχει λάβει τις τελευταίες μέρες… 1.000 αιτήματα για φορολογικές μεταναστεύσεις. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και σε άλλα δικηγορικά γραφεία, κάτι που φανερώνει ότι διογκώνεται το κύμα φυγής. Εγκλωβισμένο στην αβεβαιότητα που δημιουργεί το (ασαφές ακόμη) σχέδιο στήριξης της ελληνικής οικονομίας παραμένει το Χρηματιστήριο. Στην κυριολεξία, η χρηματιστηριακή αγορά της Αθήνας άγεται και φέρεται από τις αλληλοσυγκρουόμενες εξελίξεις στο μακροοικονομικό περιβάλλον της χώρα. Περισσότερο έντονος παρά ποτέ είναι ο κίνδυνος συρρίκνωσης και περιθωριοποίησης του ελληνικού Χρηματιστηρίου, με συνακόλουθες αρνητικές επιπτώσεις στο ευρύτερο σκηνικό. Είτε αυτές αφορούν την περιορισμένη άντληση εσόδων από το Δημόσιο είτε τις εισηγμένες επιχειρήσεις που θα έχουν μειωμένες δυνατότητες να χρησιμοποιήσουν τη χρηματιστηριακή αγορά ως μοχλό άντλησης αναπτυξιακών κεφαλαίων. Ομόλογα υψηλής απόδοσης, κλάδοι που ευνοούνται από το τέλος μιας φάσης του οικονομικού κύκλου, όπως ο τεχνολογικός, καθώς και επιλεγμένες μετοχές, είναι τα επενδυτικά καταφύγια για την περίοδο της ανάκαμψης στην οποία βρισκόμαστε. Σύμφωνα με ανάλυση ιστορικών στοιχείων, αρκετοί χρηματοοικονομικοί οίκοι έχουν προσαρμόσει τις επενδυτικές επιλογές τους στα χαρακτηριστικά του οικονομικού κύκλου και καταλήγουν ότι, από τη στιγμή που περάσουμε στη φάση της ανάκαμψης, οι μετοχές είναι το πιο ευνοημένο ενεργητικό, ενώ για τη συνέχεια, όταν αρχίσουν να αυξάνονται τα επιτόκια, το… μενού πρέπει να περιλαμβάνει εμπορεύματα. Με λογιστικό τρόπο, βάσει βιβλίων εσόδων – εξόδων και αποδείξεων πώλησης ή παροχής υπηρεσιών, θα προσδιορίζονται τα καθαρά κέρδη για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες από το δεύτερο εξάμηνο του 2010. Οι ανατροπές στις φοροαπαλλαγές Την κατάργηση σειράς απαλλαγών που απολαμβάνουν οι ιδιοκτήτες περιπτέρων και κυλικείων, οι ναυτικοί και οι ιπτάμενοι της πολιτικής αεροπορίας, καθώς και διάφορων αποζημιώσεων που δεν θεωρούνται μέχρι σήμερα εισόδημα ορίζει το σχέδιο νόμου (άρθρο 4). Παράλληλα, αλλάζει ο τρόπος έκπτωσης ορισμένων δαπανών, οι οποίες πλέον δεν θα αφαιρούνται από το εισόδημα, αλλά από τον τελικό φόρο, ενώ καταργούνται οι δωρεές προς αθλητικά σωματεία. Ειδικότερα: 1. Καταργείται η έκπτωση δωρεών προς αθλητικά σωματεία. 2. Καταργείται η έκπτωση από το συνολικό εισόδημα των ακόλουθων δαπανών που πλέον θα μειώνουν τον τελικό φόρο: - Ασφάλιστρα ζωής ή θανάτου - Δωρεές χρηματικών ποσών σε Δημόσιο, ΟΤΑ, Ιερού Ναούς - Χορηγίες σε πολιτιστικά νομικά πρόσωπα - Για τους τόκους στεγαστικών δανείων που έχουν ληφθεί μέχρι 31.12.2002 (για απόκτηση πρώτης κατοικίας και για επισκευή διατηρητέων κτισμάτων) - Για εγκατάσταση φυσικού αερίου και αγορά ηλιακών συλλεκτών - Για παροχή νομικών συμβουλών από δικηγόρους. 3. Καταργούνται οι φοροαπαλλαγές εισοδημάτων όπως τα κέρδη περιπτέρων και κυλικείων δημοσίων υπηρεσιών που εκμεταλλεύονται ανάπηροι, χρηματικά βραβεία. 4. Καταργείται ο ειδικός φόρος φορολόγησης ναυτικών και ιπταμένων Πολιτικής Αεροπορίας. 5. Οι αποζημιώσεις οδοιπορικών και λοιπών εξόδων που καταβάλλονται σε ερασιτέχνες αθλητές, το επίδομα των δημοσίων υπαλλήλων αποσπασμένων σε πολιτικά γραφεία, καθώς και τα ειδικά επιδόματα που χορηγούνται σε ορισμένες κατηγορίες μουσικών παύουν να μη θεωρούνται εισόδημα και θα φορολογούνται με βάση την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος. 6. Τα εξωιδρυματικά επιδόματα, η σύνταξη και το επίδομα της πολύτεκνης μητέρας, τα επιδόματα της τρίτεκνης οικογένειας καθώς και το επίδομα ανεργίας που καταβάλλει ο ΟΑΕΔ παραμένουν αφορολόγητα. Στο τέλμα των οικονομικών μέτρων της κυβέρνησης, που πυροδότησαν την ακρίβεια και έστρωσαν το χαλί στους κερδοσκόπους, βυθίζονται τα νοικοκυριά και η ελληνική αγορά. Καύσιμα, ποτά, τσιγάρα, κόμιστρα ταξί και λεωφορείων, μεταφορείς, τιμολόγια ΔΕΚΟ και παροχής υπηρεσιών, καταστήματα εστίασης και αναψυχής μπήκαν στον χορό της διαμόρφωσης νέων τιμών, προκειμένου να εισπράξουν από τα εξασθενημένα ελληνικά εισοδήματα τον νέο ΦΠΑ και κατά περίπτωση τους αυξημένους ειδικούς φόρους κατανάλωσης. Το δικαίωμα στους καταναλωτές να μπορούν να μεταφέρουν τα συμβόλαια ζωής από την ασφαλιστική εταιρεία που τα έχουν συνάψει σε άλλη ασφαλιστική, η οποία τους προσφέρει υψηλότερες αποδόσεις, εξετάζει να θεσπίσει το υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας.