ΝΕΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΙΑΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

Κίνητρα για επενδύσεις σε 900 ιαματικές πηγές Οι όροι παραχώρησης φυσικών πόρων σε ιδιώτες και OTA ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ στον ιαματικό τουρισμό της χώρας προσδοκά να δώσει η κυβέρνηση με νομοσχέδιο που προωθεί στη Βουλή. Άμεσος στόχος, η αξιοποίηση των περίπου 900 αναγνωρισμένων ιαματικών πηγών της χώρας και η δυνατότητα δημιουργίας φορέα διανομής που θα τιμολογεί και θα μπορεί να τροφοδοτεί ξενοδοχεία με ιαματικό νερό. Επίσης, προβλέπεται την είσοδος ιδιωτών στον κλάδο του ιαματικού τουρισμού και δίνεται τη δυνατότητα υποβολής επενδυτικών σχεδίων στον αναπτυξιακό νόμο. Το σχέδιο νόμου με τίτλο «Ανάπτυξη ιαματικού τουρισμού και θερμαλισμού», αντικαθιστά δύο προηγούμενους νόμους που ψηφίστηκαν στις αρχές του 2004 και το 2006 (3458/2006), από τους οποίους ουσιαστικά απουσίαζε η δυνατότητα τουριστικής αξιοποίησης και τελικώς δεν εφαρμόστηκαν. Η διαχείριση των ιαματικών φυσικών πόρων, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, περιλαμβάνει κάθε μορφής αξιοποίηση των ιαματικών φυσικών πόρων, ιδίως τη χρήση τους σε εγκαταστάσεις ιαματικού τουρισμού, την παραχώρηση της εκμετάλλευσης τους, τη διανομή τους σε τρίτους αντί ανταλλάγματος, την αποκλειστική ή μη παραχώρηση εκτάσεων και εγκαταστάσεων σε τρίτους για ορισμένο χρονικό διάστημα αντί ανταλλάγματος, την επεξεργασία, τυποποίηση και διάθεση ιαματικών φυσικών πόρων ή προϊόντων τους, την εκμετάλλευση του ενεργειακού περιεχομένου του Θερμού νερού και την εμφιάλωση ή την παραγωγή ειδικών προϊόντων με βάση τους ιαματικούς φυσικούς πόρους. Μολονότι η πολιτεία επιχειρεί να μετατρέψει την Ελλάδα σε ένα παγκόσμιο κέντρο spa, με ταυτόχρονη ανάπτυξη των κλάδων ιαματικού, θερμαλιστικού και ιατρικού τουρισμού, οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις που περιγράφονται στο νομοθέτημα είναι ουκ ολίγες. Τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου Το άρθρο 1 επαναοριοθετεί τις έννοιες του κλάδου, θεωρώντας ότι ιαματικοί φυσικοί πόροι είναι φυσικά νερά (ψυχρά ή θερμά), ατμοί, φυσικά αέρια, καθώς και πηλοί που συνδέονται με συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο και έχουν ιαματικές ιδιότητες, ενώ ιαματική πηγή είναι η φυσική ανάβλυση ή άντληση ιαματικού φυσικού πόρου με τεχνικό έργο υδροληψίας ή φυσική δημιουργία ιαματικού πηλού. Στο ίδιο άρθρο προσδιορίζεται η έννοια του θερμαλισμού (ειδική μορφή τουρισμού που περιλαμβάνει το σύνολο των υπηρεσιών που έχουν στόχο τη διατήρηση ή τη βελτίωση της ευεξίας και αισθητικής του ατόμου, με τη χρήση ιαματικών φυσικών πόρων ή άλλων υλικών στη φυσική τους κατάσταση ή έπειτα από επεξεργασία, συμπεριλαμβανομένου του θαλασσινού νερού), που έχει στόχο τη διατήρηση ή τη βελτίωση της ευεξίας και αισθητικής του ατόμου, με τη χρήση ιαματικών φυσικών πόρων στη φυσική τους κατάσταση. Όπως σημειώνεται στο άρθρο 10, η διαχείριση των ιαματικών φυσικών πόρων ανήκει στη Γενική Γραμματεία Τουρισμού του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, ασκείται με βάση τις αρχές της αειφορίας και έχει σκοπό την αξιοποίηση των ιαματικών φυσικών πόρων, με τρόπο που να διασφαλίζονται τα ποσοτικά και ποιοτικά τους χαρακτηριστικά. Επίσης, στη διαχείριση των ιαματικών φυσικών πόρων προέχουν οι χρήσεις της παραγράφου 2 του άρθρου 2 (διατίθενται κατά προτεραιότητα για τις ανάγκες των κέντρων ιαματικού τουρισμού και ακολούθως για τις ανάγκες των κέντρων θερμαλισμού), καθώς και η επάρκεια και η εξασφάλιση των ιαματικών ιδιοτήτων του διατιθέμενου φυσικού πόρου. Όπως επισημαίνεται στο ίδιο άρθρο, η Γενική Γραμματεία Τουρισμού δύναται να προβαίνει στην παραχώρηση για ορισμένο χρονικό διάστημα της εκμετάλλευσης των ιαματικών φυσικών πόρων ή και των εγκαταστάσεων ιαματικού τουρισμού: α) Στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου βαθμού, εντός των διοικητικών ορίων των οποίων αναβλύζει ή αντλείται ο ιαματικός φυσικός πόρος, έπειτα από αίτηση του δήμου, η οποία υποβάλλεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών ετών από τη δημοσίευση της απόφασης αναγνώρισης του ιαματικού φυσικού πόρου. Η αίτηση συνοδεύεται από οικονομοτεχνική μελέτη επενδυτικού σχεδίου αξιοποίησης του παραχωρούμενου ιαματικού φυσικού πόρου και σύμφωνη γνώμη της οικείας Γενικής Γραμματείας Περιφέρειας, β) Σε τρίτους, έπειτα από προκήρυξη δημόσιου διαγωνισμού και ανάλογα με την επάρκεια του παραχωρούμενου ιαματικού φυσικού πόρου, μπορεί να προβαίνει σε μία ή περισσότερες παραχωρήσεις για κάθε ιαματική πηγή. Η παραχώρηση εκμετάλλευσης των ιαματικών φυσικών πόρων στους OTA συντελείται με απόφαση του υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Με την πιο πάνω απόφαση καθορίζονται οι όροι της παραχώρησης, όπως η χρονική διάρκεια αυτής, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 25 ετών, τα έργα αξιοποίησης σύμφωνα με την υποβληθείσα οικονομοτεχνική μελέτη και ο χρόνος ολοκλήρωσης τους. Η απόφαση παραχώρησης ανακαλείται αυτοδίκαια αν ο υπόχρεος OTA δεν προβεί εμπρόθεσμα στην εκτέλεση του συνόλου των προβλεπόμενων έργων αξιοποίησης του ιαματικού φυσικού πόρου. Στις περιπτώσεις μη εμπρόθεσμης υποβολής από τον οικείο OTA της προβλεπόμενης αίτησης για την παραχώρηση του ιαματικού φυσικού πόρου και της αυτοδίκαιης ανάκλησης της απόφασης παραχώρησης, η παραχώρηση των συγκεκριμένων ιαματικών φυσικών πόρων ανατίθεται σε τρίτους κατόπιν δημόσιου διαγωνισμού. Οι όροι παραχώρησης Με απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται οι βασικοί όροι των προκηρύξεων για την παραχώρηση ιαματικών φυσικών πόρων σε τρίτους. Στους όρους των προκηρύξεων αναφέρονται το αντικείμενο της παραχώρησης (αποκλειστική ή εν μέρει εκμετάλλευση συγκεκριμένων ιαματικών φυσικών πόρων ή και εγκαταστάσεων), οι όροι της Παραχώρησης, όπως η χρονική διάρκεια αυτής, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 25 ετών, το ύψος της επένδυσης, οι επενδύσεις που θα πρέπει να γίνουν και το αντάλλαγμα προς το ελληνικό Δημόσιο, υποχρεώσεις του παραχωρησιούχου για την αποτελεσματική προστασία της ποσότητας και της ποιότητας του ιαματικού φυσικού πόρου και οι ποινικές ρήτρες για παραβάσεις των όρων της παραχώρησης. Στο άρθρο 11 αναφέρεται ο τρόπος διανομής ιαματικών φυσικών πόρων. Όπως υπογραμμίζεται, δύνανται να διανέμονται σε περισσότερες της μίας εγκαταστάσεις κέντρων ιαματικού τουρισμού -κατά προτεραιότητα-και κέντρων θερμαλισμού της ευρύτερης περιοχής που αναβλύζουν ή αντλούνται, υπό την προϋπόθεση ότι κατά τη διανομή δεν αλλοιώνονται τα φυσικά, χημικά, βιολογικά ή άλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους. Αρμόδιο για τη διαπίστωση και τεκμηρίωση της επάρκειας του ιαματικού φυσικού πόρου, της διατήρησης των φυσικοχημικών και άλλων ποιοτικών χαρακτηριστικών του και της διασφάλισης των ιαματικών του ιδιοτήτων είναι το Συμβούλιο Προστασίας Ιαματικών Φυσικών Πόρων. Η εκμετάλλευση της διανομής ιαματικών φυσικών πόρων έχει παραχωρηθεί στους οικείους OTA ή στην ΕΤΑ. Οι φορείς αυτοί, αντί οικονομικού ανταλλάγματος από τις εγκαταστάσεις στις οποίες διανέμεται ο ιαματικός φυσικός πόρος, βαρύνονται με: α) Την κατασκευή των αναγκαίων τεχνικών έργων για την άντληση ή τη διατήρηση ή τη βελτίωση της απόδοσης υφισταμένων έργων υδροληψίας ή την αύξηση της ποσότητας και τη διατήρηση της ποιότητας των ιαματικών φυσικών πόρων ή την προστασία αυτών, β) Την κατασκευή του δικτύου και των εγκαταστάσεων διανομής. γ) Τη διατήρηση και συνεχή παρακολούθηση της καλής και ασφαλούς λειτουργίας των αναγκαίων για τη διανομή εγκαταστάσεων και δικτύων. δ) Την εγκατάσταση μετρητών διανομής του ιαματικού φυσικού πόρου στα κέντρα ιαματικού τουρισμού και στα κέντρα θερμαλισμού. Σημειώνεται ακόμη ότι το δίκτυο διανομής μπορεί να διέρχεται από κοινόχρηστους χώρους. Εφόσον είναι αναγκαία η διέλευση δικτύου από ιδιωτικά ακίνητα με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Πολιτισμού - Τουρισμού, δύναται να κηρύσσεται απαλλοτρίωση ή να συνίσταται δουλεία υπέρ και με δαπάνες του Δημοσίου, κατ' εφαρμογή των διατάξεων του κώδικα αναγκαστικών απαλλοτριώσεων. Πώς θα γίνεται η τιμολόγηση Τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά του ιαματικού φυσικού πόρου, τόσο στα σημεία διανομής όσο και στα σημεία χρήσης, πρέπει να είναι τα ίδια με τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά αυτού. Η τιμολόγηση του ιαματικού φυσικού πόρου είναι ενιαία για τους συνδεδεμένους με το ίδιο δίκτυο διανομής και γίνεται με βάση: α) Την αρχή ανάκτησης του κόστους άντλησης και διανομής, του κόστους προστασίας του ιαματικού φυσικού πόρου, καθώς και του κόστους προστασίας του περιβάλλοντος από τη χρήση του ιαματικού φυσικού πόρου, β) Τη βιωσιμότητα του έργου, γ) Την ποσότητα του χρησιμοποιούμενου φυσικού πόρου. Στο άρθρο 6 αναφέρεται η ίδρυση Μητρώου Ιαματικών Φυσικών Πόρων, στα άρθρα 4 και 5 αναγράφεται ο τρόπος αναγνώρισης ιαματικών φυσικών πόρων, στο άρθρο 8 η προστασία τους, ενώ στο άρθρο 9 καταγράφονται τα μέλη του 9μελούς Συμβουλίου Προστασίας Ιαματικών Φυσικών Πόρων. Σύμφωνα με το άρθρο 12, συστήνεται στη Γενική Γραμματεία Τουρισμού του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού Διεύθυνση Ιαματικού Τουρισμού, υπαγόμενη στη Γενική Διεύθυνση Επενδύσεων και Ανάπτυξης. Στο άρθρο 13 αναφέρονται οι προδιαγραφές εγκαταστάσεων ιαματικού τουρισμού και στο άρθρο 14 καταγράφεται ο τρόπος χορήγησης άδειας λειτουργίας από τη Γενική Γραμματεία Τουρισμού. Στο άρθρο 15 τονίζεται ότι επιτρέπεται η αναγκαστική απαλλοτρίωση υπέρ του ελληνικού Δημοσίου ακινήτων εντός των οποίων αναβλύζουν αναγνωρισμένες ιαματικές πηγές ή αντλούνται ιαματικοί φυσικοί πόροι, καθώς και των αναγκαίων εκτάσεων, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία των αναγνωρισμένων φυσικών πόρων ή να καταστεί εφικτή η τουριστική αξιοποίηση περιοχών στις οποίες αναβλύζουν ιαματικές πηγές. Τέλος, στο άρθρο 16 αναφέρονται ο τρόπος διενέργειας των ελέγχων από τη Γενική Γραμματεία Τουρισμού και οι σχετικές κυρώσεις που θα επιβάλλονται.