ΘΑ ΑΝΑΒΙΩΣΟΥΝ ΤΑ ΠΕΡΙΦΗΜΑ ΑΝΑΣΤΕΝΑΡΙΑ ΤΟΥ ΛΑΓΚΑΔΑ?

Του Δημήτρη Καβαρλή

Εδώ και 50 χρόνια ο Λαγκαδάς τραβούσε τα φώτα της δημοσιότητας πάνω του. Κάθε χρόνο μονοπωλούσε το ενδιαφέρον των επισκεπτών και αποτελούσε το κεντρικό θέμα των μέσων ενημέρωσης. Αυτό φαίνεται και  στο ολοσέλιδο ρεπορτάζ του Απ. Βραχιολίδη,  που παρουσιάζει με εκτενή και γλαφυρό τρόπο όλο το εθιμικό τελετουργικό των αναστεναριών στο πρωτοσέλιδο του ΄΄ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΒΟΡΡΑ, στις 23 Μαΐου του 1961.

Με το πέρασμα των χρόνων το έθιμο της πυροβασίας  ταυτίστηκε με την πόλη του Λαγκαδά με αποτέλεσμα,  Αναστενάρια και Λαγκαδάς να αποτελούν ταυτόσημες έννοιες και να αντιμετωπίζονται ως συνώνυμα. Τα τελευταία χρόνια το έθιμο αυτό ξεθώριασε καθώς δεν του δινόταν η απαιτούμενη προσοχή από τους φορείς της πόλης, με αποτέλεσμα ο Λαγκαδάς να χάσει από τη λάμψη και την αίγλη του παρελθόντος.

Σύμφωνα με πληροφορίες  των  εφημερίδων ΄΄ΟΡΑΜΑ ΖΩΗΣ΄΄ και ΄΄ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ΄΄, το τελευταίο διάστημα εξετάζεται σοβαρά η περίπτωση της αναβίωσης του ιστορικού αυτού εθίμου που για αρκετό καιρό αποστασιοποιήθηκε από τα πολιτιστικά δρώμενα του Λαγκαδά. Είναι η ευκαιρία που δίνει η παράδοση και η ιστορία του τόπου μας για να ξαναβάλουμε στο ΄΄παιχνίδι΄΄ τον Λαγκαδά και να κάνουμε  το “πάτημα της φωτιάς΄΄, όπως  βάφτισε τα Αναστενάρια πριν από πενήντα χρόνια ο ρεπόρτερ του Ελληνικού Βορρά, χρονιά με τη χρονιά  ένα σπουδαίο τουριστικό παράγοντα για την περιοχή, έναν πόλο έλξης με πολύπλευρα οφέλη για τους κατοίκους, την αγορά και το νέο Καλλικρατικό Δήμο Λαγκαδά.

Για την ιστορία το έθιμο αναφέρεται σε ένα θρύλο κατά τον οποίο η εκκλησία του χωριού Κωστί της Ανατολικής Θράκης, αφιερωμένη στους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη, πήρε φωτιά και οι κάτοικοι του χωριού, προσπαθώντας να σώσουν τις εικόνες και τα ιερά κειμήλια, μπήκαν μέσα στο φλεγόμενο Ναό και άρπαξαν ό,τι βρήκαν μπροστά τους. Διαπίστωσαν έπειτα ότι κανείς δεν είχε καεί ή τραυματιστεί. Το απέδωσαν στη Χάρη των Αγίων και από τότε τελούν το έθιμο αυτό.

Το 1923, με την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (βάσει της Συνθήκης της Λωζάνης), οι κάτοικοι αυτής της περιοχής της Θράκης εγκαταστάθηκαν στη Μακεδονία, όπου και μετέφεραν στοιχεία της λαϊκής τους παράδοσης, όπως τα αναστενάρια. Οι αναστενάρηδες, φοβούμενοι τις αντιδράσεις των νέων συνοίκων τους, μέχρι το 1943, δεν έδιναν δημοσιότητα στο έθιμο. Για πρώτη φορά, το 1943 το έθιμο αναβίωσε δημοσίως στη Μαυρολεύκη Δράμας.