Η ΚΙΒΩΤΟΣ ΤΟΥ ΝΩΕ

Γράφει ο Γεώργιος Μ. Ψαρουδάκης, Οικονομολόγος

Υπάρχουν προοπτικές για μια παγκοσμιοποίηση που θα σέβεται την υπόθεση της ζωής, του περιβάλλοντος και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου; Η παγκόσμια οικονομία μπορεί να ανεχτεί ένα τέτοιο φορτίο ιδεών ή θα επιλέγει μόνιμα και σταθερά να παγκοσμιοποιεί την φτώχεια, την παρακμή, την διαφθορά, το κακό, την κρίση σε τελική ανάλυση; Οι ερωτήσεις δεν απευθύνονται σ’ όλο το κόσμο αλλά ....

σ’ αυτούς που παγκοσμιοποιούν αυτόν, τους λεγόμενους  παγκοσμιοποιητές, κοσμοκράτορες ή πορομένους καταπιεστές των ονείρων  σύμφωνα με τα λόγια   του οικονομολόγου και ποιητή Αθ. Φροντιστή.

Τα όνειρα δεν είναι απατηλά, αλλά χρηματιστηριακά, σε μετοχές, παράγωγα προϊόντα, hedge funds, εμπορεύματα, αγορές συναλλάγματος, αμοιβαία κεφάλαια. Όνειρα σε διαρκή κίνηση, που δεν γνωρίζουν σημεία στίξης (ίσως μόνο το θαυμαστικό για τον εαυτό τους),  κοσκινίζουν τα συντρίμμια πολλών για να δημιουργήσουν ατομικά οφέλη. Είναι αυτοί που δεν επιθυμούν να αλλάξουν το βάρος στο ζύγι της ανθρωπότητας. Δημιούργησαν χρηματιστηριακές πλατφόρμες, επένδυσαν πολλά σε μια τεχνολογία που θα γονιμοποιούσε τα κέρδη τους, αφού με το πάτημα ενός κουμπιού τεράστια κεφάλαια διακινούνται επηρεάζοντας χρηματιστηριακούς δείκτες, προκαλώντας έντονες διακυμάνσεις με πολλά χρηματιστηριακά θύματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι αν οι επενδύσεις  είχαν γίνει στην αεροναυπηγική, ένας άνθρωπος ίσως να μπορούσε να κάνει το γύρο του κόσμου σε λίγες μέρες με ελάχιστα χρήματα.

Μέσα από την τεχνολογία δόθηκε πρόσβαση σε όλους να μπορούν να επενδύουν, να συμμετέχουν στο παγκόσμιο χρηματιστηριακό γίγνεσθαι. Είναι αν θέλετε μια προσφορά των παγκοσμιοποιητών στην ευημερία και στην ευτυχία των απλών καθημερινών πολιτών. Οι προσδοκίες αυξήθηκαν και οι απολαύσεις των παγκοσμιοποιητών επίσης αφού έγινε πλέον σύνηθες το φαινόμενο, η απομάκρυνση εργαζομένων να αποτιμάται στο χρηματιστηριακό ταμπλό με limit up. Ένας καλύτερος κόσμος έχει δημιουργηθεί, ο οποίος ταυτίζει το πεπρωμένο του, την ποιότητα ζωής του στο ρίσκο του χρηματιστηρίου και σε ό,τι αυτό γεννάει. Η αγορά «θεοποιήθηκε» και παρουσιάζεται ως μονόδρομος, η λύση για όλα τα προβλήματα, το «αόρατο χέρι» έκανε και πάλι το θαύμα του. Βεβαίως κανένας δεν ισχυρίστηκε ότι η χρηματιστηριακή παγκοσμιοποίηση δεν έφερε καρπούς, ότι δεν αύξησε το ακαθάριστο εθνικό προϊόν της χώρας ή και το παγκόσμιο, ότι δεν ήταν αρωγοί στις χρηματοδοτήσεις των επιχειρήσεων, ότι δεν δημιούργησε θέσεις απασχόλησης, ότι δεν δημιούργησε καινοτομίες.

Όμως παρόλα ταύτα στη διαδρομή του χρόνου παρατηρείται ότι πάσχει από πρόταση νοήματος, στόχων και διαχείρισης. Τα «αρπακτικά» λησμόνησαν να παγκοσμιοποιήσουν κάποιο ποσοστό κερδών, να αφήσουν μια μικρή κληρονομιά για να μειωθεί η φτώχεια στον πλανήτη, για να αναζωογονήσουν την ελπίδα, για να μην ζουν εκατομμύρια άνθρωποι στο ημίφως και στη σκιά του έρωτα και της ζωής.

Έτσι γιατί αν μειώσουν τον εγωισμό τους, η ευτυχία που θα δημιουργήσουν θα διανεμηθεί, οι άνθρωποι θα αρχίσουν ξανά να οραματίζονται. Οι αποφάσεις που έχουν πάρει για το μέλλον της ανθρωπότητας είναι καταστροφικές και όχι ονειρικές. Το θεατρικό οικοδόμημα μέσα στο οποίο διαδραματίζεται το έργο της παγκόσμιας ευημερίας με επίκεντρο τις διάφορες κερδοσκοπικές αγορές ανά τον κόσμο χρειάζεται μηχανισμούς διαφάνειας, σοβαρότητας, αξιοπιστίας, καταπολέμησης της διαφθοράς και της προνομιακής πληροφόρησης.

Είναι απαραίτητο όσο ποτέ άλλοτε να βρεθεί ένα «αντίδοτο» σε μία πραγματικότητα που διαμαρτύρεται για λογαριασμό της ανθρωπότητας. Η παιδεία είναι η πρόταση,   για μία πραγματική εξυγίανση του σύγχρονου πολιτισμού. Η αύξηση της κατά κεφαλήν καλλιέργειας και μάλιστα της χρηματιστηριακής μπορεί να αποτελέσει τον ακρογωνιαίο λίθο αποφυγής οικονομικού μαρασμού, ψυχολογικών επιπτώσεων, κοινωνικών και πολιτικών συγκρούσεων. Είναι απαίτηση της ίδιας της κοινωνίας η διαμόρφωση ενός παγκοσμίου χρηματιστηριακού πολιτισμού. Σαφέστατα ένας τέτοιος τύπος πολιτισμού δεν μπορεί να έχει σαν βάση του την σκληρότητα, την απληστία, την δυστυχία των άλλων, την αναλγησία και την έλλειψη κοσμιότητας.
 
Με άλλα λόγια χρειάζεται να σχεδιάσουμε μια νέα κιβωτό του Νώε!
Η σύγχρονη κιβωτός του Νώε φέρει στα σπλάχνα της εκτός από τον υλικό πλούτο της φύσης και άλλα αγαθά πολύτιμα, όπως αυτό της οξυδέρκειας, της καλοσύνης, της ευαισθησίας, της πίστης και του οράματος. Οι παραγωγικοί συντελεστές ενός νέου πολιτισμού που αναδύεται έχουν να κάνουν με την ευγένεια, την πρόκληση των αισθήσεων, τη γνώση και την αγάπη. Το σκαρί για μια ονειρική οικονομία έχει επιβάτες την ειρήνη, την ελευθερία, τη Δημοκρατία την παιδεία. Έτσι γιατί κάποια όνειρα είναι ακόμη εφικτά...