DW: Η Γερμανία τα βάζει με τους ακροδεξιούς της

Η αποκάλυψη της γιάφκας των ακροδεξιών τρομοκρατών που είχαν δολοφονήσει 10 μετανάστες πέρυσι στη Γερμανία αλλά και το γεγονός ότι οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας γνώριζαν για την ύπαρξή τους αλλά το απέκρυπταν για μια δεκαετία, έχουν αναγκάσει το Βερολίνο να επανεξετάσει τη σχέση του με τα απομεινάρια του Ναζισμού τους περασμένους μήνες. 

Οι Υπουργοί Εσωτερικών από 16 Γερμανικά κρατίδια συμφώνησαν χθες να ξεκινήσουν τη διαδικασία απαγόρευσης (εκτός νόμου) του Εθνικού Δημοκρατικού Κόμματος (NPD), που έχει εκπροσώπηση σε δύο κοινοβούλια. Αλλά, όπως γράφει και η Ντόιτσε Βέλε, το πιο πιθανό είναι πως θα πάρει αφενός πολύ καιρό μέχρι να εφαρμοσθεί, ενώ ενδέχεται να αποδειχθεί και δύσκολη νομικά. Επίσης, πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι, και στο παρελθόν (2001-2003) έγινε προσπάθεια, αλλά απέτυχε στα δικαστήρια γιατί οι καταθέσεις των ατόμων που είχαν διεισδύσει για να αποσπάσουν πληροφορίες για την εγκληματική δράση των ακροδεξιών δεν ελήφθησαν υπόψη.

Πάντως, σ' αυτή τη φάση τουλάχιστον τα κρατίδια δείχνουν τη διάθεση να προχωρήσουν σε έρευνες για τυχόν εγκληματική δράση των ακροδεξιών στοιχείων αλλά και των πολιτικών εκπροσώπων του NPD, στην προσπάθειά τους να ελαττώσουν την επιρροή αυτών των στοιχείων στον πληθυσμό. Ο σκοπός είναι να αποδείξουν ότι το NPD με τη βία προσπαθεί να εφαρμόσει την ιδεολογία του. Αλλά το μεγάλο πρόβλημα είναι η αυτονόμηση των ακροδεξιών στοιχείων που κάνει δύσκολη τη συσχέτισή τους με το επίσημο κόμμα από την αστυνομία.

Ιστορικό

Το NPD ιδρύθηκε το 1964 και διαθέτει εκλεγμένους βουλευτές στη Σαξονία και στο Μεγκλεμβούργο-Πομερανία. Πρώτη φορά επιχειρήθηκε να απαγορευθεί το συγκεκριμένο γερμανικό ακροδεξιό κόμμα το 2001.
Πόσο αποτελεσματικές είναι όμως οι απαγορεύσεις ακροδεξιών κομμάτων; Την ευρωπαϊκή εμπειρία επιχείρησε να σκιαγραφήσει ημερίδα που οργάνωσε το Ίδρυμα Friedrich Ebert στο Βερολίνο.

Μέχρι σήμερα στη Γερμανία απαγορεύθηκαν δυο φορές κόμματα. Το 1952 το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Ράιχ, το οποίο ήταν το διάδοχο κόμμα του ναζιστικού Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος και τέσσερα χρόνια αργότερα το Κομμουνιστικό Κόμμα. Ο αριθμός των ομάδων και ενώσεων που απαγορεύθηκαν από το 1951 μέχρι το 2012 είναι σαφώς υψηλότερος: 127 φορές.

Φέρνουν οι απαγορεύσεις θετικά αποτελέσματα; Τι γίνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη;
Διαφορετική είναι η πρακτική σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Για παράδειγμα στην Αυστρία τα πράγματα είναι πολύ αυστηρά και υπάρχει μια σχετική ευκολία στην απαγόρευση ομάδων και κομμάτων. Μετά τη θλιβερή εμπειρία του Εθνικοσοσιαλισμού η χώρα δεν θέλει να δώσει καμία ευκαιρία στην ακροδεξιά, τόνισε η ιστορικός Μπρικίτε Μπάιλερ. Γεγονός όμως που μπορεί να οδηγήσει καμιά φορά και στην άποψη ότι δεν υπάρχει επαρκής ελευθερία της γνώμης, συμπλήρωσε η ιστορικός.

Διαφορετική είναι η βρετανική εμπειρία. Ο Μάθιου Γκόντγουιν από το πανεπιστήμιο του Νότινγκχαμ δήλωσε ότι στη Μεγάλη Βρετανία μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμιά κρατική επέμβαση. Υπήρξαν μόνο δίκες εναντίον μεμονωμένων προσώπων. Ο λόγος είναι ότι ποτέ δεν κατάφεραν τα ακροδεξιά κόμματα να αποκτήσουν μια στέρεη δομή, ενώ ο νεαρός επιστήμονας τόνισε πως μια απαγόρευση δεν είναι εγγύηση πως μακροπρόθεσμα θα υπάρχουν θετικά αποτελέσματα.

Με εντυπωσιακό τρόπο περιέγραψε την κατάσταση στη Νορβηγία ο Όβιντ Γκρόσλι Βένεσλαντ, ο οποίος τόνισε πως παρά το φρικτό έγκλημα του ακροδεξιού Άντερς Μπέρινγκ Μπρέιβικ που είχε σαν αποτέλεσμα 69 άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους, η νορβηγική κοινωνία αποφάσισε να αντιμετωπίσει με ανοιχτό τρόπο την ακροδεξιά.