ΤΟ ΣΤΗΘΟΣ

Αίγα σημεία του γυναικείου σώματος αγαπήθηκαν, τραγουδήθηκαν και

«φορτώθηκαν» με ένα σωρό συμβολισμούς (από τον πιο ακραίο ερωτισμό έως την ιερή σύνδεση του με τη μητρότητα και την πηγή της

ζωής) όσο το στήθος. Αλλά το στήθος είναι, επίσης, ένας τέλειος μηχανισμός που επιτελεί μίαν

αναντικατάστατη λειτουργία στην αρχή

της ζωής. Είναι, λοιπόν, σημαντικό να προσπαθήσουμε να το διατηρήσουμε σε τέλεια φόρμα και υγεία και, όπως κάθε άλλο μέρος του σώματος, να μάθουμε να το αγαπάμε και να το σεβόμαστε.

Η φυσιολογία του στήθους

Οι μαστοί είναι αδένες που εκκρίνουν γάλα για το θηλασμό του βρέφους. Είναι δύο και βρίσκονται στην μπροστινή και άνω επιφάνεια του στήθους από τη μια και από την άλλη πλευρά του στέρνου. Κατά τη γέννηση οι μαστοί είναι υποτυπώδεις και διατηρούνται έτσι μέχρι την ηλικία της ήβης, οπότε παρουσιάζουν μια γρήγορη και απότομη ανάπτυξη, και φθάνουν γρήγορα στην τελική τους μορφή. Το σχήμα τους είναι ημισφαιρικό και με την επίδραση της κύησης αυξάνουν σε όγκο, λίγο μετά τη γονιμοποίηση. Τη μεγαλύτερη ανάπτυξη τους παίρνουν κατά τη γαλουχία. 0 μαστός αποτελείται από 15-20 αδενικά λοβία, σε σχήμα τσαμπιού σταφυλιού. Το γάλα που παράγεται στα λοβία περνά στους εκφορητικούς πόρους και από εκεί φθάνει στο στόμιο της θηλής. Οι αρτηρίες που τρέφουν το μαστό είναι κλάδοι της έσω μαστικής αρτηρίας, της έξω μαστικής και των μεσοπλεύριων. Η αδενική μάζα είναι περίπου ίδια σ' όλες τις γυναίκες, ανεξάρτητα από το μέγεθος του στήθους. Οι ανατομικές και φυσιολογικές μεταβολές γίνονται ιδιαίτερα έντονα φανερές όταν αρχίζει η εμμηνορρυσία και κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης. Γύρω γύρω η μάζα αυτή προστατεύεται από ένα συνδετικό ιστό που απλώνεται από τον αδένα στο θωρακικό μυ και προς τα κάτω απ' όλο το δέρμα.

Η αδενική μάζα είναι στο ανώτερο και κατώτερο μέρος του στήθους πιο μαλακή απ' ό,τι μπροστά στο μαστικό αδένα (σπόγγος). Τέλος, πρέπει να πούμε ότι για την παραγωγή του γάλακτος υφίσταται αδενική συνεργία μεταξύ των μαστών και άλλων αδένων έσω έκκρισης.

Η θηλή

Η θηλή είναι μικρό, κυλινδρικό ή κωνικό έπαρμα στο στόμιο της οποίας εκβάλλει ο εκφορητικός ή γαλακτοφόρος πόρος. Εκτός από το δέρμα από το οποίο καλύπτεται, αποτελείται από λείες μυϊκές ίνες, δηλαδή από μυς - η χαλάρωση και σύσπαση των οποίων είναι ανεξάρτητες από τη θέληση μας. Μερικές είναι κυκλικές, όπως τα δακτυλίδια, και ερεθίζονται από το κρύο ή το απαλό άγγιγμα, συσπώνται δε και προκαλούν τον ερεθισμό της θηλής. Σε μερικές γυναίκες η θηλή δεν αποτελεί έπαρμα, αλλά εντύπωμα προς τα μέσα, με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται ο θηλασμός.

Η άλως

Μπορεί να είναι μεγάλη ή μικρή, με διάφορες αποχρώσεις που πηγαίνουν από το ελαφρύ ροζ μέχρι το μαύρο σκούρο. Είναι γεμάτη από σμηγματώδεις αδένες, μάλλον χονδρούς, στους οποίους είναι προσαρτημένο ένα δέρμα πολύ λεπτό και αόρατο και με το πέρασμα του χρόνου σκληραίνει και χαλαρώνει. Αυτοί οι αδένες μπορεί να ερεθιστούν και με το άγγιγμα του δακτύλου. Στην επιφάνεια της άλω διακρίνονται μικρές φουσκάλες. Οι σμηγματογόνοι αδένες που καταλήγουν στην άλω συνυπάρχουν με τους ιδρωτοποιούς αδένες, που βοηθούν στο να λειανθεί το ευαίσθητο δέρμα της θηλής και της παρυφής της θηλής, κυρίως κατά το θηλασμό, ώστε να αποφευχθούν μικροτραυματισμοί της. Τέλος, κάτω από την άλω υπάρχει ο μυς που συγκρατεί το στήθος στη θέση του.

Η ανάπτυξη

Μόλις ωριμάζουν τα θηλάκια στις ωοθήκες, δηλαδή πριν από την έκκριση των οιστρογόνων ορμονών, αρχίζει ν' αναπτύσσεται, λίγο ή πολύ γοργά, ο μαστικός αδένας. Ο χρόνος ανάπτυξης είναι διαφορετικός από άτομο σε άτομο και δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι εξαρτάται από την κληρονομικότητα.

Το στήθος αλλάζει

Οι μηνιαίοι κύκλοι, η εγκυμοσύνη, η εμμηνόπαυση, αλλάζουν το στήθος πολύ αισθητά.

 Στην πρώτη περίοδο του εμμηνορροϊκού κύκλου, π.χ. όταν εκκρίνονται οι οιστρογόνες ορμόνες, τα στήθη δυναμώνουν, οι θηλές εξογκώνονται ή αισθανόμαστε να σκληραίνουν, άλλοτε ελαφρά άλλοτε περισσότερο και ενοχλητικά. Μετά την ωοτοκία, στο δεύτερο μέρος του κύκλου, το στήθος επανέρχεται στη φυσιολογική του κατάσταση, από την κυριαρχούσα έκκριση της προγεστερόνης, ξεκουράζεται, οι θηλές χαλαρώνουν και εξαφανίζεται η σκλήρυνση.

Είναι σημαντικό να μπορείς να γνωρίζεις αυτές τις διαφοροποιήσεις και να τις παρακολουθείς κατά τη διάρκεια του κύκλου, για να τις ξεχωρίσεις από πιθανές ανωμαλίες που πρέπει να μας προβληματίσουν σοβαρά.

Κατά την εγκυμοσύνη. Σ' αυτή την περίοδο οι διαφοροποιήσεις είναι πιο εμφανείς: από τον πρώτο μήνα αυξάνεται ο όγκος του στήθους, γίνεται πιο σκληρό και αυτό προκαλεί πόνους. Η άλως γίνεται πιο σκούρα και η μάζα των φλεβίσκων πιο εμφανής. Η θηλή γίνεται πιο σκληρή και ευαισθητοποιείται, ερεθίζεται και κοκκινίζει πιο εύκολα. Οι γαλακτοφόροι αδένες και ο λιπώδης ιστός πολλαπλασιάζονται. Στη μέση της εγκυμοσύνης, τα στήθη ερεθισμένα από τις ορμόνες είναι λειτουργικά έτοιμα για θηλασμό. Προς την 20ή εβδομάδα, μπορεί να βγει από τις θηλές μία κίτρινη ουσία, το κόλοστρο, που όμως δεν είναι ακόμα το γάλα. Εάν οι θηλές δεν είναι αρκετά προτεταμένες και αν αποφασίσετε ήδη να θηλάσετε το μωρό είναι καλό να τα προετοιμάσετε πατώντας τα στήθη ελαφρά αρκετές φορές την ημέρα για να κάνετε τη θηλή να βγει προς τα έξω. Αυτή την περίοδο το στήθος είναι πολύ βαρύ και γι' αυτό ένας καλός στηθόδεσμος μπορεί να σας φέρει ανακούφιση.

Κατά τη διάρκεια του θηλασμού ο μαστός εμφανίζεται ερεθισμένος, από την ένταση στην οποία βρίσκονται οι γαλακτοφόροι αδένες. Το στήθος ωστόσο ξαναπαίρνει τη φόρμα του όταν ο θηλασμός τελειώσει, για να ξαναπαρουσιάσει τις γνωστές διαφοροποιήσεις όταν αποκατασταθεί ο εμμηνορροϊκός κύκλος.

Η εμμηνόπαυση ρίχνει το επίπεδο των ορμονών και ο μαστικός αδένας κατά συνέπεια γίνεται ατροφικός. Στο εσωτερικό του στήθους, η δομή ξαναγίνεται όπως στη νεότητα. Εάν δεν αυξηθεί ο συνδετικός ιστός παίρνοντας τη θέση των αδένων το στήθος αδειάζει.

Άλλες αλλαγές προέρχονται με τη χρήση του αντισυλληπτικού χαπιού. Για αρκετό καιρό υπήρχε η άποψη ότι το χάπι παχαίνει. Τα οιστρογόνα που περιέχει αυξάνουν τον τόνο και τον όγκο του στήθους, ένα αποτέλεσμα που φυσιολογικά εξαφανιζόταν με τη διακοπή αυτής της μορφής αντισύλληψης. Τώρα το μίνι-χάπι με τις ελαφρές και καλύτερα ισορροπημένες δοσολογίες δεν παρουσιάζει αυτές τις επιπτώσεις, που όμως δε δυσαρεστούσε καθόλου τις γυναίκες που είχαν μικρό στήθος και λίγο παραλλαγμένο κατά τη διάρκεια του φυσικού κύκλου.

Είναι δυνατόν να διαφοροποιήσουμε το στήθος;

Λίγο, για να είμαστε ειλικρινείς, εκτός εάν ανατρέξουμε σε πιο ριζικές μεθόδους, ό¬πως είναι η χειρουργική πλαστική επέμβαση. Αλλά το στήθος είναι ένας αδένας καλυμμένος από λίπος και δέρμα και εγκλωβισμένος στο θωρακικό μυ. Ο αδένας διαφοροποιείται κατά το βιολογικό κύκλο μέχρι την εμμηνόπαυση, αλλά όχι ως προς την εξωτερική του εμφάνιση. Οι δίαιτες αδυνατίσματος ή πάχυνσης δεν εγγυώνται καμία ειδική διαφοροποίηση του συνδετικού ιστού του στήθους, και παρ' όλα αυτά θα υποστεί τις διάφορες αλλαγές που γίνονται στο υπόλοιπο σώμα. Όμως μπορούμε να φροντίσουμε ώστε να βελτιώσουμε τόσο τον τόνο του θωρακικού μυ πάνω στον οποίο «πέφτει» το στήθος, όσο κι εκείνο του δέρματος που το περιέχει.

Η προσπάθεια αυτή χρειάζεται υπομονή, επιμονή και αποφασιστικότητα για να έχουμε αποτελέσματα που όμως δεν είναι και πολύ ορατά.

Η γυμναστική

Όταν αναπτύσσονται και ενδυναμώνονται οι θωρακικοί μύες ο αδένας του στήθους ωθείται προς τα εμπρός. Υπάρχουν διάφορες ασκήσεις που μπορούμε να κάνουμε και έχουν το πλεονέκτημα ότι δεν προκαλούν ζημιά. Μπορείτε ν' αφιερώνετε 10 λεπτά κάθε πρωί σε μέρος όπου ο αέρας δεν είναι πολύ μολυσμένος. Δίχως όμως να υπολογίζουμε σε θαυματουργές αλλαγές.

Να μερικές εύκολες κινήσεις που πρέπει πάντα να συνοδεύονται από βαθιές αναπνοές: Με τους βραχίονες λυγισμένους, στο ύψος του στήθους και τις παλάμες γυρισμένες προς το θώρακα, κλείστε τις γροθιές και σπρώξτε τες με δύναμη τη μία προς την άλλη. Αφήστε να πέσουν αργά οι βραχίονες. Επαναλάβετε 10 φορές. Με τους βραχίονες λυγισμένους, και τα δάχτυλα των χεριών στους ώμους, κάντε κυκλικές κινήσεις με τους αγκώνες, προσπαθώντας να μη μετακινήσετε τους ώμους. Επαναλαμβάνετε 10 φορές με κατεύθυνση από εμπρός προς τα πίσω και 10 φορές με κατεύθυνση από πίσω προς τα εμπρός.

Με τα πόδια μπροστά σ' έναν τοίχο, τους αστραγάλους ενωμένους και τους βραχίονες και τα χέρια τεντωμένα στέκεστε σε απόσταση μιας παλάμης από τον τοίχο. Στη συνέχεια, ακουμπήστε τα χέρια ενάντια στον τοίχο. Αρχίστε να πλησιάζετε και να απομακρύνετε το σώμα από τον τοίχο λυγίζοντας τους αγκώνες με μόνη τη δύναμη των βραχιόνων. Επαναλάβετε 10 φορές.

Τα σπορ

Η αθλητική δραστηριότητα δε βλάπτει το στήθος από μόνη της αν και το αγωνιστικό ποδήλατο ή η πυγμαχία, για διάφορους λόγους, δε συστήνονται σε κανέναν-αντίθετα, μάλιστα, είδαμε ότι αναπτύσσει και τονώνει το μυ του στήθους. Οι γυναίκες που έχουν εφηβικό θώρακα μπορούν να κάνουν όλα τα σπορ δίχως ιδιαίτερες προφυλάξεις. Οι γυναίκες που έχουν μεγάλο στήθος πρέπει να χρησιμοποιούν πάντα το στηθόδεσμο, που καλό είναι να έχει μια αρκετά φαρδιά ελαστική λωρίδα στην πλάτη.

Επίσης, για όσες έχουν πολύ στήθος, σπορ εξαιρετικά έντονα, όπως η πτώση, πρέπει να αποφεύγονται.

Το τένις αναπτύσσει τον ένα βραχίονα περισσότερο από τον άλλο και τονίζει ασυμμετρίες προϋπάρχουσες. Φίλοι της πλάτης, άρα και του στήθους, είναι το κολύμπι σε όλες τις μορφές του: πεταλούδα, κρόουλ, ύπτιο κ.ο.κ. γιατί σας αναγκάζει να αναπνέετε βαθιά, διευρύνει το στέρνο, σκληραίνει την πλάτη κ.ο.κ. Εάν γίνεται όλο το χρόνο, εκτός του ότι διατηρεί το σώμα σε φόρμα, είναι ιδανικό για να καταπραύνει τις νευρικές εντάσεις. Η γυμναστική και τα σπορ είναι χρήσιμα για το στήθος γιατί βελτιώνουν τη θέση της πλάτης και του στήθους. Υπάρχουν γυναίκες με καμαρωτό περπάτημα, σίγουρες για το σώμα τους. Άλλες, παρ' όλη την άθληση, κυρτώνουν τις πλάτες σαν να θέλουν να κρύψουν το στήθος τους ή για ν' απομακρύνουν τα αδιάκριτα βλέμματα των περαστικών.

Επαναλαμβάνουμε για μιαν ακόμη φορά: η επανόρθωση είναι η αποδοχή του σώματος μας' η γυμναστική χρησιμεύει για τη διόρθωση των ελαττωμάτων, εάν όμως γίνεται στο σωστό χρόνο και με σωστό τρόπο.

Η σημασία του δέρματος

Στο δέρμα έχει εμπιστευθεί η φόρμα του στήθους. Πρέπει να παραμείνει όσο το δυνατόν περισσότερο σταθερό και ελαστικό και φυσικά καλά υδατωμένο για την αποφυγή ραγάδων και πρόωρων σκασιμάτων. Τα καλλυντικά δεν κάνουν θαύματα παρά τις παχυλές τους υποσχέσεις και τις αλλεπάλληλες διαφημίσεις τους. Αλλά οι κρέμες έχουν διπλή δράση: αφ' ενός μελανώνουν το δέρμα και αφ' ετέρου σας υποχρεώνει να κάνετε κάποιο μασάζ, έστω και υποτυπώδες στο μαστό, και έτσι να το αναγνωρίζετε καλύτερα.

Άρα λοιπόν η υδατική κρέμα για το σώμα, το τονωτικό λάδι και η συσφιγκτική λοσιόν είναι αρκετά επωφελείς. Μερικές κρέμες για τα μωρά είναι προτιμότερες γιατί κοστίζουν λίγα, δεν προκαλούν αλλεργίες, έχουν ή θα έπρεπε να έχουν λίγα χημικά πρόσθετα και προσαρμόζονται καλύτερα στο σώμα.

Για τις ραγάδες που παρουσιάζονται κυρίως κατά τη διάρκεια ή μετά την εγκυμοσύνη ή σε περίπτωση απότομης αυξομείωσης του βάρους, υπάρχουν στα φαρμακεία και τα καταστήματα καλλυντικών κατάλληλα προϊόντα σε λογικές τιμές. Αυτές οι κρέμες διορθώνουν μερικώς τις ζημιές και προσφέρουν μία προληπτική δράση.

Απ' όσο γνωρίζουμε, τα καλλυντικά «αποκατάστασης», ανανέωσης κ.ο.κ. δεν έχουν δώσει ακόμα θετικά δείγματα της αποτελεσματικότητας τους που υπόσχονται. Από τη μία πλευρά δε βλάπτουν το δέρμα και από την άλλη φτάνει η αγορά ενός τέτοιου προϊόντος για να ανυψωθεί το ηθικό σας. Φανερώνει την επιθυμία σας να περιποιηθείτε το σώμα και να το φροντίσετε. Τίποτα το κακό, δηλαδή. Είναι όμως θεραπείες που απαιτούν αποφασιστικότητα, επιμονή, υπομονή και θέληση για αρκετό καιρό. Ωστόσο, με λίγη σκέψη πριν από αυτή την αγορά, στα ίδια χρήματα, ίσως χρησιμοποιηθούν με τρόπο πιο χρήσιμο....

Σ' ό,τι αφορά την επιλογή, θυμίζουμε ότι οι γνωστές και μεγάλες μάρκες δεν μπορούν να θέσουν σε κυκλοφορία προϊόντα επικίνδυνα που θα κατέστρεφαν την αξιόπιστη εικόνα που με κόπο έχουν φτιάξει στην αγορά.

Και κάτι ακόμη: στα περισσότερα κράτη της ΕΟΚ, ακόμα και τα προϊόντα που πωλούνται στα καταστήματα καλλυντικών πρέπει ν' αναγράφουν στην ετικέτα τα συστατικά από τα οποία είναι παρασκευασμένα, ώστε να επιτρέπουν στον καταναλωτή να κάνει την επιλογή του ή να ζητήσει διάφορες διευκρινίσεις. Αυτά τα προϊόντα πωλούνται και στην Ελλάδα και δίνουν περισσότερη εγγύηση από τα αναμφίβολης κατασκευής ντόπια: δε βλέπουμε λοιπόν γιατί θα έπρεπε να πάρουμε τα δικά μας (δηλ. τα ελληνικά) μόνο και μόνο από έναν τυφλό πατριωτισμό, ή εξαιτίας της φθηνότερης τιμής τους, που δεν είναι πάντα οικονομικότερη. Οι αλκοολούχες λοσιόν, τα πολύ χρωματισμένα ή αρωματισμένα προϊόντα δε συστήνονται ποτέ και ακόμα περισσότερο για το δέρμα του στήθους.

Τα τονωτικά ντους

Τα ντους είναι πολύ ευεργετικά για κάθε στήθος. Υπάρχουν γυναίκες μεγάλης ηλικίας που διατηρούν τη φόρμα και τη σφριγιλότητα των μαστών τους με καθημερινά κρύα ντους.

Μπορούν να γίνουν σε κέντρα αισθητικής με τα κανονικά συστήματα ντους ή με τις φυσιολογικές μπανιέρες. Σ' ό,τι αφορά τα ντους με φρέσκο νερό, πολλοί είναι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι είναι πολύ ευεργετικά, ενώ και οι μη ένθερμοι οπαδοί τους συμφωνούν ότι σίγουρα δεν κάνουν κακό. Το φρέσκο νερό, συνδυασμένο με το μασάζ, επιδρά στον κάτω από το δέρμα μυ, δηλαδή σ' αυτό το λεπτό στρώμα που είναι η φόδρα του δέρματος. Εξάλλου, επιταχύνει την κυκλοφορία του δέρματος και τονώνει τους μυς κάτω από τη θηλή. Λίγες οι οδηγίες: ν' αποφεύγετε το πέρασμα από το πολύ ζεστό στο πολύ κρύο ντους. Γι' αυτό αρχίστε με καταιονισμό (ρίχνετε το νερό, από πάνω και ψηλά) και μετά με κυκλικές κινήσεις που να ξεκινούν από τη θηλή.

Κάποιοι οδηγοί ομορφιάς συστήνουν, σε έλλειψη ντους, τη χρήση μιας μικρής παγοκύστης (αρκεί και ένα παγάκι), την ο-ποία θα γυρίζετε κυκλικά γύρω από το στήθος και έστω αν αυτό σας φαίνεται παράλογο και τρομακτικό.

Η ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΟΥ ΣΤΗΘΟΥΣ ΜΑΣ

Ο πλουραλισμός των τελευταίων ετών φαίνεται ότι προσπαθεί να πείσει τις γυναίκες

να μην απελπίζονται και να μην υποφέρουν προσπαθώντας να προσαρμοσθούν σ' ένα και μοναδικό τύπο ως το ιδανικό στήθος και να αποδεχθούν τελικώς ένα γεγονός: ότι το στήθος είναι προσωπικό, ανεπανάληπτο, και έχει οικογενειακές καταβολές, όπως το σχήμα των ματιών ή η κλίση των χειλιών.

Η αποδοχή του σχήματος, του μεγέθους, του όγκου αλλά και της πιθανής ασυμμετρίας του στήθους σας σημαίνει ότι αποδέχεσθε και τη μοναδικότητα του έναντι εκείνων των άλλων γυναικών καθώς και ότι είσθε έτοιμη να δεχθείτε ότι με τις εναλλαγές στις διάφορες φάσεις της ζωής σας (ήβη, εμμηνορρυσία, εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση) και με το πέρασμα του χρόνου το στήθος σας θα αλλάξει και ότι σ' αυτή την αλλαγή τα πρότυπα που σας προτείνονται δεν έχουν καμία σχέση. Ένα στήθος με στενή βάση, μικρό και χαριτωμένο στη νεότητα του, πέφτει περισσότερο με τη γήρανση. Αυτό με μεγάλη βάση μπορεί να είναι λιγότερο ωραίο από αισθητικής απόψεως όταν αναπτύσσεται, αλλά κρατάει τη φόρμα του περισσότερο με τα χρόνια. Το πρώτο θα έχει μία πιο κινητική ζωή: θα μεγαλώσει πολύ κατά την εγκυμοσύνη και θα «στεγνώσει» ανάλογα με την εμμηνόπαυση. Εάν αντίθετα είναι μεγάλο, οι αλλαγές θα είναι λιγότερο ορατές. Αλλά όποια και αν είναι η φόρμα και το μέγεθος, ή το σχήμα του (συχνά το στήθος παρομοιάζεται με διάφορα φρούτα, όπως μήλο, ροδάκινο, ρόδι ή παπάγια), η διαδικασία της γονιμότητας και ο θηλασμός αφήνουν ανεξίτηλα τα σημάδια τους πάνω το στήθος, που σκάει, γεμίζει ραγάδες και τέλος πέφτει. Η φθορά αυτή γεμίζει ανασφάλεια τη γυναίκα που μέχρι χθες χαιρόταν δύο ωραίους και σφριγηλούς μαστούς.

Άλλωστε, όπως είναι συνδεδεμένο και με την ερωτική επιθυμία, το χαλαρωμένο στήθος γεμίζει τη γυναίκα άγχος, που μπορεί να φθάσει και έως την κατάθλιψη. Αυτές οι άσχημες ψυχικές καταστάσεις ενισχύονται και από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, που προβάλλουν πρότυπα ομορφιάς εντελώς άπιαστα για τις περισσότερες γυναίκες.

Τα πρώτα προβλήματα γεννιώνται με την εφηβεία. Είναι δύσκολη η συμβίωση με το νέο σώμα που μεταβάλλεται με γρήγορο ρυθμό και σ' όλα τα σημεία. Μεγαλώνουν οι θηλές και οι τρίχες, τα πόδια φαίνονται ατελείωτα. Έρχονται οι πρώτες εμμηνορρυσίες, ενώ οι γάμπες δε μεγαλώνουν αρκετά γρήγορα. Το γυναικείο σώμα σ' αυτήν τη φάση είναι επιθυμητό αλλά συγχρόνως προκαλεί και φόβο. Απαιτεί καινούριες κινήσεις, σε κάθε βήμα προδίδονται οι διαφορές του με το χθες. Και το στήθος; Εάν μεγαλώνει λίγο και αργά, να ο φόβος ότι δεν υπάρχει. Αρχίζει η αναζήτηση κατάλληλων στηθόδεσμων που παραπλανούν, οι αφελείς επενδύσεις που μ' ένα πέταγμα ή απότομη κίνηση φεύγουν ή μετακινούνται, κάνοντας τις νεαρές κοπέλες να νιώθουν άσχημα, να περνούν στιγμές ντροπής ή ακόμη και ταπείνωσης στον πρώτο χλευασμό. Μεγαλώνουν πολύ; Ίσως αυτό είναι χειρότερο. Μεταξύ σχολείου και σπιτιού η διαδρομή κρύβει πολλά. Αστεία, πειράγματα ή και χλευασμοί που πληγώνουν και εξάπτουν τη νεανική φαντασία ότι τα ήδη μεγάλα στήθη είναι σαν αποφύσεις επώδυνες, κολλημένες στο θώρακα. Όταν γίνει τελικά ενήλικη, η γυναίκα που πολεμά με κρέμες, γυμναστική, που πιστεύει στις πιο απίθανες υποσχέσεις, που πέφτει στο δίλημμα, θηλασμός ή όχι, και όλα αυτά για να προσαρμοσθεί στους κανόνες της αισθητικής, που ποτέ δε λαμβάνει υπόψη της τους φυσικούς νόμους. Έτσι, το στήθος αντιμετωπίζεται σαν ένα αντικείμενο που αγοράζεται σύμφωνα με τα γούστα μας και όχι σαν μία πραγματικότητα εξωτερική, με την οποία πρέπει να συμβιώσουμε όπως γίνεται και με το σχήμα των αυτοκινήτων και τα χρώματα των εποχών. Η χρυσή συμβουλή είναι μόνο μία: το στήθος δεν είναι κάτι που επιλέγεται και διαμορφώνεται βάσει παραγόντων ανεξάρτητων από τη θέληση μας. Εμείς πρέπει απλώς να φροντίζουμε για την υγιεινή του και την καλή του φόρμα. Δεν αλλάζει, απλώς διατηρείται.... Η έλλειψη αγάπης και φροντίδας για το στήθος παρατηρείται σε μεγάλη μερίδα γυναικών, που αδιαφορούν γι' αυτό ή και το κακομεταχειρίζονται επειδή ίσως νιώθουν προδομένες από την κακή του εμφάνιση. Στην καθημερινή μας ζωή μπορεί η αδιαφορία για το στήθος να είναι μία συμπεριφορά φυσική και συνηθισμένη, αλλά προκαλεί σίγουρα τη θυσία ενός μέρους του εαυτού που αφήνει ίχνη πίκρας, μιας και τα αποτελέσματα της θα φανούν σύντομα. Και στις δύο περιπτώσεις αυτό που συνήθως βοηθά τη γυναίκα είναι η παραδοχή των άλλων, των εραστών, των φίλων, που θα αλλάξουν την κατάσταση, θα ξυπνήσουν την ευχαρίστηση του να νιώθετε καλή με το σώμα σας. Αλλά αυτό είναι λάθος. Μόνες σας πρέπει να αντλήσετε τη δύναμη, με τη λογική και την ωριμότητα, που θα σας συμφιλιώσει με τα κακά σας σημεία.

Στηθόδεσμοι ναι, στηθόδεσμοι όχι

Οι διαφωνίες συνεχίζονται ως σήμερα: δεν υπάρχει ακόμη ομοφωνία στο αν η γυναίκα πρέπει να φέρει στηθόδεσμο, και τα υπέρ και κατά επιχειρήματα δε μας φαίνονται πειστικά. Ωστόσο, σημασία έχει η άνεση που πρέπει να νιώθει η γυναίκα, και σ' αυτή την περίπτωση έχει μιαν αναμφισβήτητη αξία.

Εάν το στήθος είναι βαρύ, το δέρμα που το στηρίζει αυξάνεται, με συνέπεια να χαλαρώνει και να πέφτει. Χρειάζεται, επίσης, για όποια έχει πολύ στήθος ή γι' αυτές που κινούνται πολύ. Ας μην ξεχνούμε ότι, ανάμεσα στις ενέργειες που έλαβαν χώρα κατά την τελευταία 15ετία από την Κίνηση για την Απελευθέρωση της Γυναίκας με σκοπό να απαλλαγεί η γυναίκα από τις δεσμεύσεις του παρελθόντος που προβλήθηκε και από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ήταν και το δημόσιο κάψιμο των στηθόδεσμων, στις ΗΠΑ. Συμβολική πράξη άρνησης στη χρησιμοποίηση του γυναικείου σώματος προς ικανοποίηση των ανδρών.

Πέρασε πολύς καιρός από εκείνη την ενέργεια διαμαρτυρίας και παρ' όλα αυτά μέχρι σήμερα συναντούμε γυναίκες, όχι τόσο νέες, που κυκλοφορούν δίχως στηθόδεσμο, χωρίς να προκαλούν και να προξενούν σχόλια, τουλάχιστον στις μεγάλες πόλεις. Ίσως το '50 οι ίδιες γυναίκες κάτω από τα πουλόβερ να φορούσαν «πολεμικούς» στηθόδεσμους γεμάτους με επένδυση. Ίσως κάποιο κύμα μόδας να τα φέρει πάλι στην επικαιρότητα, όπως και τα «μπαλκονάκια» αλά Μπριζίτ Μπαρντό. Αλλά ήδη πρόκειται για ένα καπρίτσιο και όχι για κονφορμισμό, για ευχάριστες στιγμές κατά τις οποίες μια γυναίκα ντύνεται σαν σταρ του Χόλλυγουντ ή σαν «την Angelika στην Αυλή του βασιλιά» πριν αφήσει το στηθόδεσμο να κιτρινίσει στο βάθος του συρταριού. Ένα αξεσουάρ που το φοράται στο δέρμα καθημερινά πρέπει να είναι άνετο, δεν πρέπει να σφίγγει, να ερεθίζει, ν' αφήνει κόκκινα σημάδια το βράδυ. Πρέπει επίσης να χαλαρώνει τους μυς της πλάτης και των ώμων και επίσης να δίνει καλά αισθητικά αποτελέσματα. Με όλες αυτές τις απαιτήσεις η επιλογή πρέπει να γίνει μετά από ψάξιμο και με αρκετό χρόνο στη διάθεση σας. Υπάρχουν πελάτισσες που προτιμούν τα μεγάλα καταστήματα όπου διαλέγουν μόνες χωρίς την παρέμβαση της πωλήτριας, ενώ άλλες προτιμούν τα συνοικιακά μαγαζιά με έμπειρες κυρίες που με μία ματιά καταλαβαίνουν πιθανά προβλήματα και επιθυμίες. Για ένα μεγάλο στήθος οι ζώνες του στηθόδεσμου πρέπει να είναι φαρδιές, τα «κύπελλα» δεν πρέπει να σφίγγουν (ίσως να πρέπει να προτιμήσετε εκείνα με το κόψιμο σαν Χ που κρατούν καλά και χωριστά τα στήθη) και επίσης η λωρίδα στο στήθος να είναι αρκετά ελαστική ώστε να αποφεύγονται οι διπλώσεις του δέρματος.

Η αισθητική του στήθους

Οι τρίχες

Οι τρίχες στο στήθος δεν υπάρχουν πάντα, ωστόσο μπορεί να αναπτυχθούν με την πάροδο της ηλικίας, όπως και σε άλλα μέρη του σώματος, π.χ. πίσω από τα γόνατα, ή όπως οι τρίχες της εφηβείας που βγαίνουν στο εφηβαίο, το οποίο τόσο επακριβώς σχηματίζεται κατά τη νεότητα. Μπορούν να γίνουν μακριές και μαύρες, και ίσως πολύ σκληρές. Πρέπει να τις αφήνουμε όπως είναι; Ναι, γιατί πιθανότατα η αποτρίχωση, εάν δεν καταστρέφει το βολβό, θα ερεθίσει τις άλλες παρακείμενες τρίχες.

Υπάρχουν στα καταστήματα καλλυντικών προϊόντα που αποστειρώνουν την τρίχα, στο εξωτερικό επίπεδο της επιδερμίδας. Πάντως είναι βλαβερά. Βέβαια, μετά από συνεννόηση με την αισθητικό και το δερματολόγο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν με τις οφειλόμενες προφυλάξεις.

1)         Χρησιμοποιήστε, αποκλειστικά, προϊόντα που να γράφουν καθαρά ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο στήθος καθώς ακόμα να διαβάστε και τηρήστε τις οδηγίες χρήσης-

2)         Πριν τη χρησιμοποίηση καλό είναι να κάνετε μια δοκιμή στον αγκώνα, βάζοντας μία μικρή ποσότητα, και περιμένοντας 24 ώρες. Εάν παρουσιασθούν κοκκινίλες, δυσάρεστη αίσθηση, ή ερεθισμός κ.ο.κ. δεν πρέπει να τη χρησιμοποιήσετε στο στήθος. Πολλές γυναίκες καταφεύγουν στην ηλεκτρική αποτρίχωση για να απαλλαγούν από τις αντιαισθητικές τρίχες. Η μέθοδος γίνεται με ηλεκτρική παρακέντηση του βολβού. Η τρίχα απονεκρώνεται και πέφτει με τον αντίστοιχο σμηγματογόνο και ιδρωτοποιό αδένα. Για πολλές γυναίκες η ηλεκτρική (ριζική) αποτρίχωση είναι επώδυνη γι' αυτό πρέπει να γίνεται από δερματολόγο ή έμπειρο αισθητικό.

Υπάρχει μια διαδικασία κατά την οποία χρησιμοποιούνται τα κύματα με υψηλή συχνότητα, αλλά είναι ελάχιστα διαδεδομένο στην Ελλάδα για να κρίνουμε τ' αποτελέσματα της.

Δε συστήνεται επίσης αποχρωματισμός των τριχών, με οξυγονούχες ουσίες.

Το μαύρισμα

Το τόπλες έγινε «κατάσταση» σε όλη τη Δύση εδώ και 20 περίπου χρόνια, αλλά οι επικρίσεις, για τα μειονεκτήματα του, δεν έχουν ακόμα κοπάσει. Οι εφημερίδες κάθε χρόνο προειδοποιούν και παράλληλα αυτές οι φωνές συναγερμού διαψεύδονται από αντίθετες απόψεις. Είναι αλήθεια ότι τα λευκά δέρματα στον ήλιο «κοκκινίζουν», ξεφλουδίζουν και μετά ανανεώνονται. Μέχρις εδώ όλα καλά, αλλά το δέρμα του στήθους, που προστατεύεται όλο το χρόνο, εκτίθεται απότομα στον ήλιο για πολύ χρόνο, ενώ η έκθεση αυτή θα πρέπει να γίνεται περιοδικά.

Τα προϊόντα μαυρίσματος

Τα υδατικά προϊόντα φιλτραρίσματος του ήλιου και μαυρίσματος είναι πάρα πολλά και αρκετά απ' αυτά διαθέτουν τύπους που μπορούν να χρησιμοποιηθούν κυρίως στο στήθος. Γι' αυτόν το λόγο, πολλές έρευνες κατατάσσουν στην κορυφή της βαθμολογίας των καλύτερων προϊόντων την κρέμα NIVEA με βαθμολογία 18 στα 20 για τα φυσικά της συστατικά, την απαλότητα και την ουδετερότητα της σύνθεσης της καθώς ακόμα και για τη σχέση ποιότητα/τιμή.

Αυτό σημαίνει ότι μια τυπική πενταμελής οικογένεια, για μία περίοδο διακοπών, θα χρειαστεί το ποσό των 1.500 περ. δρχ. (1982) για την αγορά της απαιτούμενης ποσότητας NIVEA, ενώ ανταγωνιστικά προϊόντα μπορεί να κοστίσουν στην ίδια ποσότητα από 38.000-40.000. Για το υδατικό γαλάκτωμα ή την κρέμα για μετά την ηλιοθεραπεία ισχύουν τα συνηθισμένα κριτήρια επιλογής: τα συστατικά παρασκευής, να είναι ουδέτερη, φυσική και λογική στην τιμή της. Μετά από όλα αυτά λοιπόν πρέπει να τη βάζετε στο στήθος 2 και 3 φορές κατά την ηλιοθεραπεία για να το προστατέψετε από τον καυτό ήλιο του καλοκαιριού. Το στήθος ποτέ δε θα πρέπει να είναι τόσο περιποιημένο όσο κατά τη διάρκεια των διακοπών. Αλλά δε φτάνει μόνο η προστασία του δέρματος. Τα επίπεδα προστασίας των λευκών δερμάτων είναι διάφορα και οι αισθητικοί και δερματολόγοι λαμβάνουν υπόψη τους τα πιο ευαίσθητα για να συστήσουν την πρωινή ηλιοθεραπεία ή αργά το απόγευμα όχι περισσότερο από 10 λεπτά κατά την πρώτη εβδομάδα. Αλλά, προφανώς, ο ήλιος της Αθήνας δεν είναι ο ίδιος με αυτόν της Καραϊβικής. Ο Μάιος δεν είναι Ιούλιος και πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη και την υγρασία του αέρα. Στήθος στον ήλιο ναι, αλλά όχι τόσο ώστε να προκαλέσουμε πρόωρη γήρανση. Το κολύμπι σε νερά γεμάτα άλατα, τα κρύα ντους, το βόλεϊ στην άμμο (με στηθόδεσμο) είναι δραστηριότητες που βελτιώνουν το κράτημα και την ελαστικότητα των μυών και των ιστών.

Η ενδυμασία

Να ένας τομέας, στον οποίο η γυναίκα που έχει αποδεχθεί το σώμα της και κυρίως το σχήμα του στήθους της μπορεί να παίξει άφοβα τονίζοντας τα φυσικά της χαρίσματα και κρύβοντας τα ελαττώματα. Με την ενδυμασία το άτομο και κυρίως η γυναίκα έχει τη δυνατότητα να προβάλει την προσωπικότητα της, να δείξει τη διάθεση της, να ξαφνιάσει τους άλλους αλλά και τον ίδιο τον εαυτό της με τις αλλαγές της, τέλος να επικοινωνήσει μ' αυτούς που την ενδιαφέρουν και να ...ομολογήσει τις επιθυμίες της.

Πράγματι τα ρούχα μπορούν να κρύψουν πολλές ατέλειες, όπως και να αναδείξουν μέρη του σώματος που είναι ευνοημένα από τη φύση. Έτσι, κάθε γυναίκα μπορεί να εκμεταλλεύεται την ποικιλία των σχεδίων, αλλά και την εφευρετικότητα του μαιτρ και των σχεδιαστών για να διαλέξει ό,τι της ταιριάζει περισσότερο, τόσο στις ατέλειες της όσο και στα ατού της. Αυτή η επιλογή μπορεί να επεκταθεί και στα εσώρουχα, και μια και μιλάμε για το στήθος ίσως εκεί πρέπει να γίνει η αυστηρή επιλογή. Στο εμπόριο κυκλοφορούν σήμερα στηθόδεσμοι για όλους τους τύπους στήθους: για μικρό στήθος, μεγάλο, πλατύ, πεσμένο κ.λπ. Με ενίσχυση ή χωρίς με ύφασμα σταθερό και σκληρό ή με δαντέλα, με μπρατέλες ή χωρίς κ.λπ. Για μικρό στήθος μπορείτε να διαλέξετε ένα με ενίσχυση, για μεγάλο χωρίς, για το πλατύ, στηθόδεσμο ενισχυμένο στο πλάι κ.ο.κ. Σ' ό,τι αφορά τα ρούχα, δίχως λαιμό, κομμένα με παράξενες ασυμμετρίες, διάφανα, φαρδιά, τα φορέματα μαρτυρούν την επιθυμία του ατόμου να δείχνει και να παρουσιάζει το σώμα του τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες.

Έχει περάσει ο καιρός κατά τον οποίο η γαλλική υψηλή ραπτική επέβαλε μία μοναδική γραμμή, γεωμετρική (Σανέλ). Σήμερα ο ορίζοντας έχει απλωθεί και οι επιδείξεις μόδας αφήνουν ελεύθερη τη φαντασία. Για ένα πλούσιο στήθος: μανίκια αλά κιμονό, γραμμή αυτοκρατορική. Για το μικρό στήθος: πλάτες αλά αμερικάνα, μανίκια στενά στη μανακοκόλληση. Αυτά σε γενικές γραμμές. Αλλά εάν η διάθεση της ημέρας επιβάλλει να τονίσετε το σώμα σας αντί να μεταμφιεσθείτε, να ένα πέτο μυτερό προτεταμένο προς τα εμπρός, επιθετικό, σούπερ θηλυκό, ή μπλαζέ, με ένα μπλουζάκι εφαρμοστό, ψηλότερο στο λαιμό, αλλά με τους ώμους ελεύθερους. Το φλου καλλιτεχνικό στιλ, επίσης, μιας πουκαμίσας με μανίκια που «ξεφυσούν» και που παίζει μ' ένα κόψιμο στο λαιμό, πολύ θηλυκό, βοηθάει στο να καλυφθεί ένας θώρακας παιδιού. Εάν η χθεσινή μόδα ήταν ένα παιχνίδι παραπλάνησης και σεξουαλικών μηνυμάτων, η σημερινή επιτρέπει κάθε τρέλα, χωρίς όριο.

Η αισθητική χειρουργική

Όπως σωστά παρατήρησε η ΑΜΑ (American Medical Association), σε μιαν αναφορά της πριν λίγα χρόνια στις ΗΠΑ, οι στατιστικές έρευνες που παρέχουν επιβεβαιωμένα στοιχεία σ' αυτό τον τομέα είναι σπάνιες.

Οι ερωτώμενοι χειρουργοί δίνουν σχεδόν πάντα θετικά στοιχεία όπως και οι γυναίκες που έχουν χειρουργηθεί και των οποίων τα αποτελέσματα είναι καλά ή αρκετά καλά. Τα στατιστικά αυτά στοιχεία δεν μπορούν να θεωρηθούν αξιόπιστα. Οι έρευνες που έκανε η ομάδα Boston Women's Health Book Collective οδήγησαν σε αρνητικά συμπεράσματα. Παρ' όλα αυτά υπάρχουν γυναίκες που ξοδεύουν μεγάλα ποσά δίχως καμία σιγουριά.

Μείωση του στήθους

Η αναισθησία μπορεί να είναι ολική ή μερική ύστερα από απόφαση της εγχειριζόμενης. Η ανάρρωση διαρκεί μία εβδομάδα κατά την οποία η εγχειρισθείσα θα παραμείνει στην κλινική, που πρέπει να ακολουθείται από άλλη μία εβδομάδα απόλυτης ξεκούρασης στο σπίτι. Η επέμβαση συνίσταται στη μείωση του στρώματος του λιπώδη ιστού, που περικλείει τους αδένες, μετά την ανύψωση του δέρματος.

Οι ουλές γίνονται κάτω από το στήθος και πιθανότατα γύρω από τη θηλή εάν αυτή κρίθηκε σαν πολύ μεγάλη ή εάν η επέμβαση περιλαμβάνει και την ανύψωση.

Ανύψωση

Αναισθησία και ανάρρωση όπως και στην προηγούμενη περίπτωση. Πρόκειται για την ανύψωση του δέρματος και τη μετατόπιση του στήθους προς τα επάνω. Η τομή έχει το μέγεθος μιας κουμπότρυπας που χαράσσεται στο επάνω μέρος του στήθους, τη θηλή και την άλω. Για την εξάλειψη του υπολείποντος δέρματος γίνεται στη συνέχεια το ράψιμο του στήθους με τσιμπιδάκια και κατά μήκος του θώρακα (από το θώρακα ως τη θηλή, γίνονται μία ή περισσότερες, συγκλίνουσες γύρω από τη θηλή, ραφές). Η επέμβαση της ανύψωσης του στήθους είναι η πιο συχνή και σίγουρα αυτή που δίνει τα πιο θεαματικά αποτελέσματα.

«Γέμισμα»

Γίνεται με ολική ή τοπική αναισθησία και η ανάρρωση μπορεί να διαρκέσει λιγότερο από μία εβδομάδα. Κατ' αυτήν τοποθετείται ένα σακουλάκι με σιλικόνη ή ένα μείγμα νερού και αλάτων στο στήθος. Εφόσον πρόκειται για ενέσιμη τοποθέτηση ενός ξένου σώματος, τα φαινόμενα απόρριψης κάθε άλλο παρά σπάνια είναι. Παρατηρούνται επίσης μετατοπίσεις του ενέσιμου υλικού, πολύ αντιαισθητικές, και μάλιστα λίγο μετά την επέμβαση. Το «γέμισμα» είναι η λιγότερο ασφαλής επέμβαση στο στήθος. Οι ουλές είναι αναπόφευκτες, αν και στην περίπτωση της πρώτης αναφερόμενης επέμβασης, συμπίπτουν με τις φυσικές διπλώσεις του σώματος.

Μερικές παθολογίες του στήθους

Ό,τι ειπώθηκε μέχρις εδώ αφορούσε τις γυναίκες με υγιές στήθος. Αλλά αυτό, όπως και το υπόλοιπο σώμα, υπόκειται σε ασθένειες και παθολογικές ενοχλήσεις που δε θα αναφέρουμε εδώ αναλυτικά. Θα περιοριστούμε, ωστόσο, μόνο στις πιο συνηθισμένες περιπτώσεις. Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης το στήθος παρουσιάζει διάφορες ανωμαλίες: ανάπτυξη μεγάλη (υπερτροφία) ή πολύ μικρή (ατροφία). Μία επίσκεψη στο γιατρό θα επιτρέψει να διαπιστώσετε, έπειτα από μία ορμονική εξέταση, εάν πρόκειται πράγματι για μία ενόχληση της ορμονικής ισορροπίας, εύκολα θεραπεύσιμη, ή για μία κατάσταση πραγματικά φυσιολογική. Το ίδιο ισχύει και για τις προαναφερόμενες ασυμμετρίες.

Οι δερματίτιδες (ασθένειες του δέρματος) είναι αρκετά συχνές, αλλά επειδή είναι ορατές με γυμνό μάτι δεν απαιτούν ιδιαίτερη γνώση για να διαπιστωθούν. Πριν από το ραντεβού με το δερματολόγο, πρέπει να διακόπτονται όλες οι αισθητικές περιποιήσεις και τα μπάνια και για το πλύσιμο εάν είναι δυνατόν να χρησιμοποιείτε αποστειρωμένο νερό.

Την περίοδο της γονιμότητας, ο μεγαλύτερος αριθμός γυναικών παρατηρούν διόγκωση, μικρή ή μεγάλη, και οζίδια (κόμπους): πριν σκεφθείτε το χειρότερο, ας δούμε ποιες είναι οι πιο συχνές αιτίες.

Ινοαδένωση

Είναι μικροί κόμποι, πιο συχνοί στην ηλικία κάτω των 25 χρόνων και σχεδόν ανύπαρκτοι, μετά την εμμηνόπαυση. Αυξάνουν αργά μέχρις ότου το πρήξιμο, ανώδυνο και κινητό, φτάσει τα 2 εκ. διάμετρο. Μπορούν να μείνουν στάσιμοι για χρόνια δίχως να χρειαστούν επέμβαση ή μπορούν να αφαιρεθούν, εάν αναπτυχθούν και είναι πλέον ορατοί, με μικρή επέμβαση που εξασφαλίζει τη σίγουρη θεραπεία. Πάντως, μετά τον τοκετό, συνήθως, διαλύονται.

Κυστική μαστίτιδα

Είναι η πιο κοινή ενόχληση του μαστού και οι στατιστικές δείχνουν ότι πλήττει μία στις δέκα γυναίκες. Η πάθηση δεν πλήττει ποτέ γυναίκες στη φάση της εμμηνόπαυσης. Μπορεί να μην υπάρχουν συμπτώματα, αλλά γενικά οι κύστεις εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της εμμηνορρυσίας. Έχουν διαστάσεις που διαφέρουν από λίγα χιλιοστά έως 2 εκ. ή και περισσότερο. Η κύστη είναι κυκλική, κινητή και μαλακή σε σχέση με το υπόλοιπο του μαστικού ιστού. Συνήθως οφείλεται σε κάποιες λιπώδεις συσσωρεύσεις, ή σε εναπομείναν γάλα από την περίοδο της γαλακτοφορίας (γι" αυτό το γάλα πρέπει να βγαίνει κατά την περίοδο του θηλασμού έστω και με θήλαστρο). Αφαιρείται πολύ εύκολα με βελονοαναρρόφηση του υγρού που περιέχεται στις κύστεις. Η κυστολογική εξέταση θα διαπιστώσει την καλοήθειά της.

Οι όγκοι

Εάν κάποιος κόμπος δεν εξαφανίζεται κατά τη διάρκεια του κύκλου της εμμηνορρυσίας και δεν περιλαμβάνεται στις μόλις αναφερόμενες περιπτώσεις, είναι απαραίτητες οι εξετάσεις screening, όπως η μαστογραφία ή η θερμογραφία για να διερευνηθεί η καλοήθεια ή η κακοήθεια του. Υπάρχει επίσης και ένα screening, που χρησιμοποιεί την ηχογραφία. Μπορεί ακόμη να είναι απαραίτητη μία χειρουργική βιοψία, που είναι απλούστατη και συνίσταται στην αφαίρεση του κόμπου και ενός μικρού μέρους του γύρω ιστού, με αναισθησία, ολική ή τοπική, κατά την προτίμηση της γυναίκας. Οι ιστοί έπειτα εξετάζονται στο εργαστήριο για να καθοριστεί η φύση τους: Ινοαδένωμα ή όγκος καλοήθης ή κακοήθης. Σε περίπτωση κακοήθη όγκου η θεραπεία είναι χειρουργική και στη συνέχεια ακολουθεί ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία, και τέλος ορμονοθεραπεία. Εάν ανακαλυφθεί κατά το αρχικό στάδιο, η ίαση είναι πλήρης στο 80% των περιπτώσεων.

Οι χειρουργικές επεμβάσεις Ριζική μαστεκτομή: αφαιρείται όλο το στήθος και, σύμφωνα με την εξάπλωση της νόσου, οι μύες του στήθους καθώς και τα οζίδια της μασχάλης. Χρησιμοποιείται όλο και λιγότερο αφού φαίνεται ότι δεν αυξάνει τις πιθανότητες θεραπείας. Ήδη προτιμάται επαναστατική χειρουργική, όπως στις παρακάτω επεμβάσεις.

Η μερική μαστεκτομή αφαιρεί τον «κόμπο» και ένα μέρος του γύρω ιστού, για να προληφθεί η περαιτέρω επέκταση του καρκίνου. Ο μαστός, μετά την επέμβαση, ως είναι φυσικό, είναι μικρότερος σε όγκο από τον υγιή. ΓΓ αυτό εφαρμόζεται, για ψυχολογικούς κυρίως λόγους, η αποκατάσταση του με σιλικόνη.

Η υποδερμική μαστεκτομή: είναι η περιορισμένη αφαίρεση που αφήνει ανέγγιχτο το εξωτερικό δέρμα και τη θηλή. Και σ' αυτή την περίπτωση η χειρουργική επέμβαση είναι εύκολη και δεν επεκτείνεται σ' όλο το μαστό.

Άλλες θεραπείες, όπως οι ακτινοβολίες και η χημειοθεραπεία, ακολουθούν την τοπική χειρουργική για ν' αυξήσουν τις πιθανότητες της οριστικής ίασης. Κατά τη διάρκεια τόσο της μετεγχειρητικής περιόδου, όσο και των ακτινοβολιών ή λοιπών θεραπειών, οι ασθενείς υποβάλλονται σε σειρά εξετάσεων ελέγχου.

ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ

Όλοι οι ακρωτηριασμοί θέτουν το πρόβλημα της κοινωνικής επανένταξης. Η επέμβαση στο στήθος έχει βαθιές ψυχολογικές επιπλοκές που σχετίζονται με τη σεξουαλικότητα, τη μητρότητα αλλά και την αισθητική. Μετά την επέμβαση υπάρχει τάση για απομόνωση και φυγή ακόμη και από το οικογενειακό περιβάλλον. Η γυναίκα αισθάνεται απόγνωση τόσο για το αβέβαιο μέλλον που της προοιωνίζει η φύση της ασθένειας της, όσο και για τις αισθητικές επιπτώσεις αυτής της ασθένειας. Το γεγονός δε ότι οι ασθενείς είναι νεαρής σχετικά ηλικίας, αφού οι όγκοι των μαστών πλήττουν συνήθως γυναίκες από 30-50 ετών, επιβαρύνει περισσότερο την κατάσταση. Οι ειδικοί στηθόδεσμοι, ή και οι πλαστικές επεμβάσεις, που τα τελευταία χρόνια εφαρμόζονται ευρέως, βελτιώνουν κάπως τα πράγματα, όμως το σπουδαιότερο είναι η ψυχολογική υποστήριξη που πρέπει να δώσουμε στο άτομο που έχει υποστεί μαστεκτομή. Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να κινηθούν τόσο το στενό περιβάλλον της ασθενούς όσο και το ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό που την παρακολουθεί και την περιθάλπει.

Η εθνική ένωση «Ενεργητικές όπως πρώτα», της Ιταλίας, πατροναρισμένη από το Υπουργείο Υγείας, έχει ως σκοπό τη βοήθεια της γυναίκας, πριν και μετά την επέμβαση (στην Ελλάδα δεν υπάρχει παρόμοια οργάνωση). Η ένωση δημιουργήθηκε από γυναίκες που έχουν ήδη υποστεί μαστεκτομή. Στο Μιλάνο, όπου βρίσκεται η έδρα της οργάνωσης, εμπλέκουν στην εθελοντική τους εργασία τις υγειονομικές αρχές, την τοπική διοίκηση, γιατρούς, ψυχιάτρους κ.ο. κ. Απευθύνεται σε γυναίκες πριν και μετά την επέμβαση, η δραστηριότητα της δε επεκτείνεται ακόμη στην οικογένεια, το περιβάλλον εργασίας, αλλά και όλο τον κοινωνικό περίγυρο της γυναίκας. Οι εθελόντριες επισκέπτονται καθημερινά τις ασθενείς στο νοσοκομείο, συζητούν μαζί τους, και τους συγγενείς τους, τις προετοιμάζουν για την επέμβαση, κάνουν ομάδες με άλλες γυναίκες εγχειρισμένες προς ενημέρωση, και δίνουν δωρεάν συμβουλές πάνω σε θέματα γυναικολογίας, ογκολογίας κ.ο. κ. Οι εθελόντριες είναι και οι ίδιες εγχειρισμένες και έχουν ήδη δεχθεί μια πολύμηνη προετοιμασία από ειδικούς. Συντροφεύουν την ασθενή, την ενημερώνουν, την καθησυχάζουν και κάνουν τον ενδιάμεσο ανάμεσα στο γιατρό και τους συγγενείς. Αυτές οι γυναίκες είναι η κινητήρια δύναμη της οργάνωσης. Είναι το ζωντανό παράδειγμα ότι η ζωή δεν τελειώνει με την επέμβαση. Η εθελόντρια προσπαθεί να μεταδώσει την εμπιστοσύνη προς το σώμα και διδάσκει τρόπους ανάλυσης των αντιδράσεων μπροστά στον καρκίνο. Προσπαθεί να φέρει τον ασθενή σε επαφή με άλλες γυναίκες που είχαν την ίδια τραυματική εμπειρία, πράγμα το οποίο και οι πιο κοντινοί συγγενείς δεν μπορούν να επιτύχουν. Το να μιλάς γι' αυτό, να εκφράζεις με λέξεις την αγωνία που σου προκαλεί, είναι μία από τις καλύτερες θεραπείες, που βοηθά και ψυχολογικά. Είδαμε πολλές γυναίκες να γράφουν βιβλία για τη μαστεκτομή τους. Η έκφραση εξωτερικεύει το δράμα, το απομακρύνει από τη σκέψη και απαλύνει τον ψυχικό πόνο που προκαλεί. Και τι να πούμε για την εθελόντρια, και την ανεκτίμητη βοήθεια που προσφέρει, στους «λαβύρινθους» των ειδικών αντικαρκινικών νοσοκομείων που φαντάζουν σαν καφκικά κάστρα στη γυναίκα που βρίσκεται υπό το φάσμα του καρκίνου και το σοκ του ακρωτηριασμού! Ίσως, οι υγιείς να μην είναι σε θέση να εκτιμήσουν το ανεκτίμητο έργο αυτής της οργάνωσης, το παράδειγμα της οποίας πρέπει να ακολουθήσουν και άλλες χώρες. Ωστόσο, η προσφορά της εθελόντριας είναι πραγματικά πολύ μεγάλη και η βοήθεια που προσφέρουν σε εκατοντάδες γυναίκες είναι έργο φιλαλληλίας, που θα 'πρεπε να εκτιμηθεί ως κοινωνική προσφορά.